Boer rond Volkerak wil gehoord worden

Douwe KortingDie conclusie trekken vertegenwoordigers van een aantal Zeeuwse en Brabantse ZLTO-afdeling rond het merenstelsel. Eerder deze maand ontmoetten ze ambtenaren van de waterbeheerders. Dat leidde tot een stukje wederzijds begrip en hoop op een betere dialoog en waterkwaliteit.
Want die kwaliteit bezorgt menig boer en tuinder in delen van Zeeland en West-Brabant de nodige kopzorgen. Vooral Rijkswaterstaat focust in haar dagelijks werk op de waterstand; logisch aangezien de belangrijke scheepvaartroute van Rotterdam naar Antwerpen dwars door het Volkerak-Zoommeer loopt.
Maar Rijkswaterstaat gaat volgens de regionale boerenbestuurders voorbij aan een ander belangrijk aspect van het water, namelijk de kwaliteit, en dan vooral het zoutgehalte. Het gebeurt meerdere malen per jaar dat ter hoogte van het inlaatpunt Vossemeer het maximum toelaatbare chloridegehalte van 450 milligram per liter wordt aangetipt of overschreden. Met alle gevolgen van dien voor de gevoelige teelten in de regio.
Tijdens de ontmoeting tussen vertegenwoordigers van ZLTO en de waterbeheerders kregen de boeren onder meer inzicht in het beheer van alledag. Aan welke knoppen kunnen de waterschappen draaien en welke gevolgen heeft dat draaien dan? Conclusie was onder meer dat als het om het peilbeheer gaat, veel met voorspellingen en modellen wordt gewerkt. Maar ingrepen die de waterkwaliteit van de meren beïnvloeden, worden veel meer genomen op gemeten waarden dan op modelmatige analyses.
Tijdens het overleg heeft de ZLTO-delegatie de ongewenstheid hiervan benadrukt en aangestuurd op beter overleg tussen Rijkswaterstaat en waterschappen Scheldestromen en Brabantse Delta onderling. Ook vinden de boeren dat de gebruikers, zijzelf dus, veel beter geïnformeerd moeten worden. Zowel over de huidige beheerstaken als over de toekomstige die voortvloeien uit de herziening van het waterakkoord Volkerak-Zoommeer.
De Krammersluizen in de Philipsdam spelen een cruciale rol in de fluctuerende waterkwaliteit. Het falen van het zoet-zout scheidingssysteem in de sluizen zorgt vooral voor zoutlekken op het zoete Volkerak.

Bellenscherm

Rijkswaterstaat is van plan om het sluizencomplex onder handen te nemen, alleen de manier waarop is nog niet duidelijk. Twee scenario’s worden op dit moment uitgewerkt: voor ongeveer 18 miljoen renoveren, of investeren in een bellenscherm dat de lekverliezen tegen moet gaan.
Op dit moment ligt er een testscherm in de kleine jachtsluis van de Krammersluizen. Als bekend is hoe effectief zo’n scherm met luchtbellen is in combinatie met het aanvoeren van extra zoetwater, valt pas een besluit over de toekomst van de sluizen.
Overigens spelen op de achtergrond nog een paar veel omvangrijkere ontwikkelingen rond het Volkerak-Zoommeer. Zo staan de meren al een tijdje op de nominatie om verzilt te worden, al laat een definitief besluit nog even op zich wachten.
Een belangrijke voorwaarde bij die eventuele verzilting is wel dat er definitieve afspraken komen over alternatieve zoetwateraanvoer voor boeren en tuinders op Tholen en Sint Philipsland en West-Brabant. Eerst het zoet, dan het zout, zo is de bedoeling.
Verder neemt het Rijk de nodige stappen om het merenstelsel in te zetten voor waterberging in het kader van het project Ruimte voor de Rivier. Overstromingen door hoog water op de grote rivieren moeten voorkomen worden door het water tijdelijk te parkeren, onder meer op het Volkerak-Zoommeer.