Raad van State kritisch op voorstel om KDW uit de wet te halen

Met het wetsvoorstel wil de regering de KDW vervangen door een systeem waarbij wordt gestuurd op emissie in plaats van depositie, ofwel een overgang naar doelsturing. Binnen de politiek en de agrarische sector bestaat hiervoor een groot draagvlak.

De Raad van State heeft een aantal bedenkingen bij het wetsvoorstel van Wiersma. Zo vindt de raad de nieuwe formulering om voor 2035 de uitstoot van stikstof te verminderen 'te vrijblijvend'. Ook mist de raad in het voorstel kaders of eisen voor concrete (bron)maatregelen om tijdig verdere verslechtering van de natuur tegen te gaan en uiteindelijk natuurherstel te bereiken.

De Raad van State adviseert de regering dan ook om in het wetsvoorstel duidelijk te maken hoe wordt bijgedragen aan de aanzienlijke natuurherstelopgave. 'Dat herstel is nodig om te voldoen aan de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn', aldus de raad.

De Vogel- en Habitatrichtlijn verplicht lidstaten om de nodige instandhoudingsmaatregelen te treffen voor het behoud of herstel van de gunstige staat van instandhouding van beschermde habitats. Daarnaast verplicht deze richtlijn om passende maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van beschermde habitats niet verslechtert.

Doelsturing

Een aanleiding voor het wetsvoorstel is dat de regering de focus wil verleggen van sturen op het terugdringen van de stikstofdepositie naar het terugdringen van de emissie. 'De keuze om over te gaan op een andere systematiek is aan de wetgever', stelt de Raad van State. 'Maar daarbij moet wel goed worden gemotiveerd dat het nieuwe systeem voldoet aan de verplichtingen uit de Habitatrichtlijn.'

Deze motivering is in het huidige wetsvoorstel volgens de raad niet overtuigend. Er wordt in de toelichting bij het wetsvoorstel bijvoorbeeld geen inzicht gegeven in de opzet en effectiviteit van het beoogde systeem en de gevolgen ervan voor bedrijven.

Ten tweede is volgens de raad niet gemotiveerd waarom het voor een emissiegestuurd systeem nodig is om de huidige omgevingswaarden uit de wet te halen. 'De Omgevingswet biedt op dit moment al voldoende ruimte voor zo'n systeem', constateert de raad. Het advies aan de regering is om de gewenste systeemverandering op deze punten beter te onderbouwen.

Waarborgen

De Raad van State mist ook de benodigde waarborgen dat de stikstofemissie daadwerkelijk omlaag gaat. In het voorstel staat alleen dat in 2035 een aanzienlijke vermindering van de emissie van ammoniak en stikstofoxiden moet zijn bereikt. De uitwerking van deze wet is afhankelijk van een nadere nog vast te stellen regeling en de invulling van het programma.

Deze opzet verdraagt zich niet goed met het verslechteringsverbod. Dit verbod vergt tijdige én preventieve maatregelen zodra een verslechtering van de natuur dreigt, stelt de Raad van State. Het voorstel schuift verplichtingen in de tijd vooruit en formuleert een open einddoel. De raad adviseert in het voorstel waarborgen op te nemen voor de aard en inhoud van te treffen maatregelen met het oog op natuurherstel en voor het tijdig nemen daarvan.