Boerenorganisaties luiden noodklok over Gelders stikstofbeleid

Aanleiding zijn brieven van provincie Gelderland aan bewoners, boeren en bedrijven rond Natura 2000-gebieden. Het gaat om Veluwe, landgoederen Brummen en de bij Winterswijk liggende gebieden Bekendelle en Willinks Weust.

In die brieven worden burgers en ondernemers opgeroepen mee te denken over het stikstofbeleid. Volgens de landbouworganisaties wekt de provincie in de brieven de indruk dat de veehouderij de belangrijkste oorzaak is van de stikstofproblemen waardoor vergunningverlening stagneert.

'Dit draagt bij aan een onwenselijke polarisatie tussen burgers en boeren. Een dergelijke framing achten wij onverantwoord en wijzen wij nadrukkelijk af', schrijven de landbouworganisaties in de brief. De opstellers zijn Agractie, Stikstofclaim, Nederlandse Melkveehouders Vakbond, LTO Noord, Nederlandse Vakbond Pluimveehouders, Producentenorganisatie Varkenshouderij, Tree Centre Opheusden, Gelders Agrarisch Jongeren Kontakt en Farmers Defence Force.

Voorgestelde aanpak

De voorgestelde aanpak van Gelderland lijkt sterk op het landelijke beleid: generieke bedrijfsspecifieke emissieplafonds, extra strenge plafonds rondom Natura 2000-gebieden en doelsturing richting 2035. De organisaties betwijfelen of deze aanpak juridisch standhoudt, zeker gezien recente uitspraken van de Raad van State. Ook verwachten zij dat externe en interne saldering, waar de provincie op inzet, in de praktijk nauwelijks ruimte biedt voor vergunningverlening zolang veel gebieden boven de kritische depositiewaarde (KDW) zitten.

Een voorbeeld uit Brummen, dat in de brief wordt aangehaald, laat zien dat bijna 30 procent van de depositie uit het buitenland komt. Daardoor kan lokale reductie nauwelijks voldoende effect hebben. Daarnaast tonen provinciale bodemanalyses volgens de organisaties aan dat de pH-waarden op de Veluwe niet wijzen op de veronderstelde verzuring door ammoniak.

Fundamenteel anders

De ondertekenende organisaties bepleiten een fundamenteel andere aanpak om uit de impasse te komen. Zo moeten de KDW-doelstellingen in de Omgevingswet worden vervangen door instandhoudingsdoelen, met een wetenschappelijk onderbouwde drempelwaarde. Ook vragen zij bufferstroken van maximaal 250 meter rondom Natura 2000-gebieden, in plaats van de door Gelderland voorgestelde 500 meter.

Provincie Gelderland is niet transparant genoeg over de impact van de plannen, vinden de agrarische belangenorganisaties. Het voorgestelde gefaseerd invoeren lijkt volgens hen vooral bedoeld om schadeclaims te beperken.

Volgens de negen organisaties wordt circa 16.000 hectare landbouwgrond beperkt in gebruik, wat leidt tot waardedaling en onmogelijkheid om een rendabele bedrijfsvoering voort te zetten. Als de plannen niet wezenlijk worden aangepast, overwegen zij juridische en bestuurlijke stappen te nemen en zullen zij schadeclaims indienen.