Kamer steunt defensieplannen, maar eist 'ruimhartige compensatie'

In de Tweede Kamer tekende zich maandag een brede steun af voor de uitbreidingsplannen van Defensie. De krijgsmacht heeft in onder meer Drenthe, Gelderland, Noord-Brabant, Zeeland en Flevoland ruimte nodig om te kunnen oefenen op de grond en in de lucht en voor munitieopslag. Het plan van Tuinman voor Lelystad Airport stuit op weerstand.

Gezien de oplopende internationale spanningen hebben partijen begrip voor de uitbreidingsplannen. De staatssecretaris beloofde 'volledige schadeloosstelling' voor mensen en bedrijven die zijn getroffen. 'Ik hecht aan een goede en snelle vergoeding', zei hij.

Behalve nieuwe kazernes wil Tuinman ook F-35-gevechtsvliegtuigen op Lelystad Airport stationeren in combinatie met vakantie- of vrachtvluchten. Maar de Tweede Kamer nam vorig jaar nog een motie aan waarin wordt opgeroepen het vliegveld niet te openen voor vakantievluchten. Het kabinet blijft achter zijn keuze staan, zei de staatssecretaris. Provincie Flevoland wil alleen een vliegbasis voor de F-35-straaljager als er ook commerciële vluchten worden toegestaan.

Onderdeel formatie

Ga deze dossiers 'niet door elkaar mengen', zegt CDA-Kamerlid Derk Boswijk. Hij verwacht dat de kwestie een onderdeel wordt in de formatieonderhandelingen voor een nieuw kabinet. Tuinman heeft als standpunt dat ook zonder vakantievluchten Lelystad de voorkeur heeft van Defensie.

In Zeewolde is er weerstand tegen de gekozen locatie voor een nieuwe kazerne. Al jaren wordt in het gebied actiegevoerd tegen de komst van een legerplaats voor zevenduizend militairen. ChristenUnie en SGP willen weten waarom de staatssecretaris kiest voor een kazerne aan de Spiekweg. Gemeente Zeewolde geeft de voorkeur aan Oosterwold. Op die locatie zijn de gevolgen voor de landbouw geringer.

'In Zeewolde hoorden we: u heeft niet half een idee welke impact de plannen voor de kazerne hebben, welke spanningen dat achter de voordeur geeft', zei SP-Kamerlid Sarah Dobbe. D66 vindt dat gezinnen van deur tot deur moeten worden begeleid van hun oude naar hun nieuwe woonplek, zodat ze hun leven zo snel mogelijk kunnen oppakken.

Landbouw op oefenterreinen

BBB, PVV en CDA willen dat landbouw- en natuurgrond zowel door boeren als Defensie kan worden gebruikt. 'Wij willen agrarische oefenterreinen, waar boeren kunnen doorgaan met hun bedrijf. Met hybride grondgebruik hoeven er minder bedrijven te worden verplaatst', aldus BBB-Kamerlid Marieke Wijen-Nass.

Volgens Tuinman is de locatie aan de Spiekweg sneller te realiseren, heeft deze plek een betere water- en bodemkwaliteit, is deze beter bereikbaar en treft de bouw van een kazerne daar minder gezinnen.

Zeewolde wordt mogelijk een proefgebied voor 'dubbelgebruik' van agrarische grond als oefengebied, zei de staatssecretaris. Een gebied in Drenthe ligt eerder voor de hand, maar hij ziet ook mogelijkheden om een pilotproject op te zetten bij de Spiekweg.

Vergunningverlening moeizaam

De stikstofregelgeving kan de plannen van Defensie nog enorm vertragen, waarschuwden partijen. Volgens Tuinman is het vooral de vergunningverlening die moeizaam verloopt. De bouwplannen zelf veroorzaken nauwelijks extra uitstoot. De Tweede Kamer vindt dat de bewindsman het probleem daarmee bagatelliseerde.

SGP, NSC, CDA en BBB dienden aan het einde van het notaoverleg een motie in voor het medegebruik door de landbouw van defensieterreinen. De SP riep in een motie op om gedwongen onteigening en verplaatsing van bedrijven te voorkomen. In een tweede motie werd de staatssecretaris gevraagd duidelijkheid te geven over wat hij verstaat onder 'ruimhartig' compenseren. Volgens Tuinman heeft hij dat al gedaan in het debat: compensatie moet snel gebeuren tegen een volledige schadeloosstelling en om mensen toekomstperspectief bieden.

ChristenUnie, GroenLinks-PvdA en de Partij voor de Dieren riepen het kabinet in een motie op de F-35's op Lelystad Airport niet te koppelen aan vakantievluchten. De VVD kondigde een motie aan die wel aandringt op een dubbelbesluit. Tuinman ontraadde de laatste twee moties, juist omdat het kabinet nog een besluit moet nemen.

Over de moties wordt binnenkort gestemd.