Landbouwminister grijpt in bij rechter en voorkomt publicatie boerengegevens

NRC, Omroep Gelderland en onderzoeksplatform Follow the Money hadden de gegevens van de boeren al in 2022 opgevraagd. Het gaat onder meer om de locaties van de stallen en het aantal dieren. NRC geeft aan deze gegevens te willen gebruiken om te kijken hoe effectief het stikstofbeleid is. Deze media deden hiervoor een beroep op de Wet Open Overheid (Woo).

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) was voornemens de gevraagde gegevens te publiceren vanwege de verplichting uit de Woo. Boeren konden daarop reageren met een zienswijze waarin zij hun bedenkingen bij het besluit kunnen aangeven. Dit besluit stond in de Staatscourant. LTO Nederland heeft deze mogelijkheid onder de leden kenbaar gemaakt en een standaard bezwaarbrief opgesteld die ze konden gebruiken.

Publicatie tegenhouden

Farmers Defence Force (FDF), de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en enkele agrarische bedrijven wilden de publicatie van de gegevens tegenhouden en spanden een rechtszaak aan die maandag diende. FDF-jurist Max Hazekamp betoogt dat het onder de aandacht brengen van de bezwaarmogelijkheid door alleen LTO niet voldoende is. Hij stelt dat in de agrarische wereld sprake is van een soort verzuiling; LTO'ers nemen niet zonder meer kennis van de informatie die wordt verspreid door FDF en andersom.

De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die de gevraagde gegevens beheert, meldde maandag dat de minister haar mening had bijgesteld. Het besluit van haar voorganger Piet Adema om de database te publiceren, wilde ze intrekken. Na vragen van de rechter vroeg de RVO-jurist om een korte schorsing waarin hij telefonisch contact zocht met de minister. Kort daarna meldde de jurist dat Wiersma's besluit vaststond.

Aandacht

Het besluit van de minister betekent niet dat de gegevens nooit openbaar zullen worden gemaakt. Wiersma wil het proces over doen, zodat ze het breder onder de aandacht kan brengen. ze vindt publicatie via de Staatscourant onvoldoende en denkt dat meer communicatie over dit onderwerp richting de boeren nodig is.

'Het gaat om persoonlijke en bedrijfsgevoelige informatie', zegt Wiersma. 'Ik vind dat daar zeer zorgvuldig mee moet worden omgegaan. Daarom heb ik maandag tijdens de rechtszaak de eerdere besluiten ingetrokken. Ik ga breder bekendmaken dat al deze gegevens mogelijk openbaar worden, zodat alle betrokkenen een volwaardige kans hebben om daartegen bezwaar te maken.'

Intimidatie

Het openbaar maken van gegevens van boeren zorgt al langer voor discussie. Uit een onderzoek van LTO bleek dat veel boeren het opvragen van hun bedrijfsgegevens ervaren als een vorm van intimidatie. Het ministerie heeft hierover ook een gesprek gehad met LTO en andere partijen in de sector. Het kabinet gaat nu onderzoeken hoe kan worden voorkomen dat het vrijgeven van bedrijfsgegevens van boerenbedrijven en veehandelaren leidt tot intimidatie en bedreigingen door activisten.

In het verleden probeerde toenmalig landbouwminister Carola Schouten publicaties van adresgegevens tegen te houden, maar de Raad van State besliste destijds anders. Haar opvolger Piet Adema zag ook geen mogelijkheid de gegevens af te schermen.