Schaarste van externe CO2 bedreigt glastuinbouw na 2030

Onlangs is in opdracht van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur in kaart gebracht door CE Delft hoe vraag en aanbod naar duurzame CO2 zich naar verwachting ontwikkelen. Dit rapport is nu gepubliceerd.

Glastuinbouwbedrijven gebruiken CO2 als meststof om de gewasproductie te optimaliseren. Dit is noodzakelijk om de sector economisch rendabel te houden. Momenteel komt de CO2 voornamelijk uit gasgestookte warmtekrachtkoppelingsinstallaties (wkk's) en ketels. Met de overgang naar energiebronnen zonder CO2-uitstoot worden ketels en wkk's steeds minder ingezet, zodat deze bron opdroogt.

Dit betekent dat de glastuinbouw steeds meer extern geleverde CO2 nodig heeft om te voldoen aan de groeiende CO2-behoefte en de CO-emissiereductiedoelstellingen. Na 2030 zal de vraag naar extern geleverde CO2 waarschijnlijk toenemen tot het punt dat het merendeel van de volledige CO2-behoefte hiermee wordt voorzien. Hoewel dit de kostprijs voor de glastuinbouw verhoogt, ligt een grotere bedreiging in de beperkte beschikbaarheid van CO2, blijkt uit het onderzoek.

Bestaande bronnen

Bestaande fossiele bronnen van externe CO2 (zoals Shell) zullen de komende jaren wegvallen en investeringsbeslissingen voor CO2-afvang bij nieuwe duurzame bronnen, zoals bij afvalverbrandingsinstallaties, worden uitgesteld. Redenen voor dit uitstel zijn voornamelijk onzekerheid over het beleid en onvoldoende rendabiliteit van de benodigde investeringen voor CO2-afvang en -transport naar de glastuinbouw.

Hoe groot die schaarste wordt, hangt voor een groot deel af van de inzet van de behoefte aan CO2 voor koolstofverwijdering, de eventuele vestiging van fabrieken voor synthetische brandstoffen of chemicaliën in Nederland en de productie van bio-energie, biobrandstoffen en chemicaliën in Nederland, waar CO2 bij vrijkomt. Ook efficiënte toepassing en besparing van CO2 zijn belangrijk om schaarste te beperken. De eerste twee ontwikkelingen zijn drivers voor de vraag naar CO2, terwijl de laatste vooral gevolgen heeft voor het aanbod van CO2.

Aanbevelingen

Het rapport van CE Delft geeft aanbevelingen over mogelijke technische oplossingen, potentiële beleidsmaatregelen, innovatie, ontwikkeling van duurzame CO2-certificaten en duurzame markt, rekening houden met de glastuinbouw bij de ontwikkeling van het beleid voor koolstofverwijdering en industriebeleid.

Demissionair staatssecretaris Jean Rummenie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur neemt de diverse bevindingen en aanbevelingen uit het rapport van CE Delft mee bij het opstellen van het randvoorwaardenpakket dat hoort bij de energietransitie in de glastuinbouw. Dit pakket wordt met de sector uitgewerkt en voor Prinsjesdag gepresenteerd.

Ook het advies van de Wetenschappelijke Klimaatraad dat koolstofverwijdering niet of zo weinig mogelijk ten koste mag gaan van de inspanningen voor vermindering van de uitstoot wordt hierin meegenomen, evenals de uitgangspunten in de routekaart koolstofverwijdering, die ook relevant zijn voor de glastuinbouw.