Van varkensstal naar kweekcel voor oesterzwammen

Het zit hem nog steeds diep. Gerard Geerink raakte begin jaren negentig verwikkeld in een conflict met gemeente Tubbergen over een milieuvergunning. De zaak sleepte zich voort tot in de rechtszaal. Uiteindelijk kreeg hij twee opties: met zijn veebedrijf vertrekken uit het Overijsselse Langeveen of een andere activiteit opzetten. Het werd het laatste.

Inmiddels is er veel veranderd en levert de Twentse ondernemer zijn oesterzwammen aan ruim duizend filialen van Albert Heijn. Nog niet zo lang geleden kreeg Geerink een aanbod van een andere grote partij, maar dat sloeg hij af. '99 procent van mijn productie wordt afgezet bij Albert Heijn en die samenwerking koester ik. Het is geweldig om je eigen product in de schappen te zien liggen.'

Vanzelfsprekend ging de overstap van veehouderij naar kwekerij niet. Sterker nog, Geerink had dertig jaar geleden nog nooit van oesterzwammen gehoord. 'Begin jaren negentig kwamen struisvogels, meervallen en pierwormen opzetten, maar daar had ik niets mee. Champignons kende ik ook niet echt, laat staan oesterzwammen. Maar via de paddenstoelenvereniging kwam ik ermee in aanraking. De voorzitter verzekerde mij een goede toekomst en hij had gelijk.'

Geerink heeft het houden van vee nooit helemaal losgelaten. 'Ik ben in 2001 gestopt met melken. Ik hield van mijn koeien, ik was een echte veeboer. De varkens heb ik met veel plezier gedaan, maar die mis ik niet. Met koeien heb je toch een andere band. Ik stond twee keer per dag tussen de dieren in de grupstal. Ik heb nog altijd een aantal Lakenvelders en Schotse Hooglanders lopen. Je kunt de koeien wel bij de boer weghalen, maar de boer niet bij zijn koeien, zeg ik weleens.'

Het ombouwen van het bedrijf verliep geleidelijk. Op het hoogtepunt hield Geerink 800 vleesvarkens en 25 melkkoeien. 'We zijn langzaam afgeschaald en hebben de stallen vervolgens omgebouwd tot kweekcellen.' Via een ervaren teler op de Veluwe vond de ondernemer aansluiting bij supermarktketen Albert Heijn. Binnen vijf jaar was het vee vervangen door oesterzwammen.

Volledig biologisch

Geerink runt het bedrijf samen met zijn vrouw, zoon en twee vaste medewerkers. Alles wordt intern verwerkt. Sinds 2023 is de teelt volledig biologisch. 'We experimenteren niet met andere zwammen. Dat is een bewuste keuze, om de bacteriën van andere paddenstoelen weg te houden. Met name groene schimmel. Het moet heel steriel gebeuren. Je loopt een groter risico als je meerdere paddenstoelen op dezelfde locatie teelt.'

Het productieproces draait volledig op computergestuurde systemen. 'We hebben negen cellen met elk zeshonderd pakketten stro als substraat. Die komen uit Frankrijk en Duitsland, van grote akkerbouwers die kwaliteit kunnen garanderen. Voor ons draait alles om de juiste balans: temperatuur, luchtvochtigheid, en het juiste moment van oogsten.'

De grootste uitdaging in het productieproces is het behalen van een zo hoog mogelijk oogstgewicht. Geerink: 'Uiteindelijk draait het om wat er overblijft. Hoe we dat doen? Door alert te zijn en het systeem slim in te richten.'

Toekomstperspectief

Over de toekomst van zijn bedrijf hoeft Geerink zich geen zorgen te maken. Zijn zoon neemt het stokje over. 'Daar zijn we ontzettend blij mee', vertelt hij. 'We hebben hem nergens toe gedwongen, het initiatief kwam van hemzelf. Mijn vader gaf mij vroeger ook de ruimte om mijn eigen weg te kiezen.'

'Ik weet nog goed dat ik eens naar de veemarkt ging in Zwolle. Mijn vader zei: 'Als je een mooie pink ziet, koop hem dan maar.' Mijn moeder vond dat maar niets: 'Hoe kun je dat nu zeggen? Die jongen heeft nog nooit een koe gekocht!' Mijn vader zei: 'Daar leert hij van. Als hij te veel betaalt, doet hij het de volgende keer wel anders.' Dat is mij altijd bijgebleven', vervolgt de ondernemer.

Ook over de toekomst van zijn product is Geerink gerust. De oesterzwam is een volwaardige vleesvervanger en wordt veel gegeten door vegetariërs, weet hij. 'Je ziet dat het eetpatroon van mensen is veranderd. Het is allang niet meer alle dagen aardappelen, groente en vlees. Ook hier in Twente gaan we met die ontwikkeling mee.'

Wel hoopt Geerink dat hij het product in de toekomst anders kan afzetten. 'We zijn onlangs in Hongarije geweest, waar oesterzwammen als complete trossen over de toonbank gaan. Hier snijden we alles van de tros en verpakken het in bakjes van 150 gram. Hoe mooi zou het zijn als we ook hier hele trossen kunnen leveren. Dat zou ons veel werk besparen. Maar gemak dient de mens. En in Nederland is de vraag naar kant-en-klaarproducten nu eenmaal groot. Daar hebben we in de afzet mee te dealen.'