Kleiner areaal zaaiuien en schone markt

De rooimachines staan klaar om een begin te maken met de oogst van winteruien. Het seizoen 2024-2025 zit er zo'n beetje op. Diverse sorteerders zijn al gestopt of draaien langzamerhand leeg. Dat is ook terug te zien in de exportcijfers die snel teruglopen.

De laatste exportcijfers dateren van half mei. In week 20 zakte de uitvoer terug tot zo'n 11.500 ton. Dat is minder dan de verwerkers zelf hadden ingeschat. 'Ik had toch wel een hoeveelheid van zo'n 15.000 ton verwacht. Dit geeft eens te meer aan hoe weinig er nog beschikbaar was. De uien raken echt op', legt een Zeeuwse sorteerder uit.

Hoewel de exportcijfers flink teruglopen, geeft de tussenstand aan dat de export goed heeft gelopen. Er is slechts één seizoen (2021-2022) waarin de uitvoer wat betreft hoeveelheden nog beter was dan in het seizoen dat binnenkort eindigt. Het seizoen eindigt bovendien met hoge prijzen. De laatste uien zijn verhandeld voor telersprijzen van 50 tot 60 euro per 100 kilo.

Goede uitgangspositie

Dat alles zorgt voor een goede uitgangssituatie voor het nieuwe seizoen. De prijzen van de nieuwe oogst zijn er dan ook naar, al vinden telers dat de prijzen wat hoger zouden mogen zijn. Winteruien zijn op basis van levering week 26 verhandeld voor 35 tot 40 euro per 100 kilo. Ook worden hectareprijzen genoemd van zo'n 19.000 euro per hectare.

Voor de plantuien die daarna aan de beurt zijn, lopen de prijzen uiteen van 35 tot 25 euro per 100 kilo. Het feit dat de prijzen aflopend zijn, heeft te maken met het leveringstijdstip. Voor de vroegste uien gelden de hoogste prijzen en voor latere leveringen worden de lagere prijzen geboden.

De verwachting is dat het areaal plantuien dit jaar iets kleiner is. Dat geldt hoofdzakelijk voor het vroegere deel. Het late segment is wat uitgebreid, al is dat lastig in te schatten. De industrie waaronder schillerijen en uienbakkerijen heeft daarin een groot aandeel met contractteelt.

Regionaal verschillen

Regionaal zijn er ook nogal wat verschillen. Zo groeien er steeds meer plantuien in Zeeland, wat ten koste gaat van de teelt van zaaiuien in deze provincie. Het gebrek aan beregeningsmogelijkheden speelt daarin een rol. Normaal gesproken is dat bij de vroegere plantuien minder een probleem, maar door de vroege droogte dit jaar zijn er in het zuidwesten van het land dit jaar wel wat plantuien ondergewerkt.

De zaadbedrijven hebben beter zicht op de oppervlaktes aan zaaiuien. Al is dat dit jaar ook wat lastiger in te schatten dan voorgaande jaren. Er was door slecht weer in Frankrijk en Italië minder uienzaad beschikbaar. Dat zou leiden tot een flinke teruggang in het areaal, was begin dit jaar de verwachting.

Iets meer rode uien

Vooral bij rode zaaiuien was sprake van een krap aanbod aan zaaizaad. Uiteindelijk blijkt dat toch mee te vallen. De inschatting is dat het areaal rode zaaiuien dit jaar zelfs iets groter uitvalt dan vorig jaar. Mede doordat de prijzen van rode zaaiuien afgelopen seizoen goed waren, zijn alle mogelijkheden om aan zaaizaad te komen uitgeput. 'Als het maar rood was, was het oké', legt een zaadleverancier uit.

Zo is zaad dat was bestemd voor Italië of Nieuw-Zeeland, uiteindelijk in Nederland in de grond gekomen. Ook is er zaaizaad vanuit Polen naar Nederland geleverd. Ook is er zaaizaad met een mindere kiemkracht verkocht. Dit zaaizaad is met speciale kortingen aan de man gebracht, zodat telers het probleem van de kiemkracht konden opvangen door wat 'dikker' te zaaien.

4 tot 6 procent minder

Peter Vroegindeweij van de Groot en Slot denkt dat het landelijke areaal gele zaaiuien 4 tot 6 procent kleiner uitvalt dan vorig jaar. 'In Zeeland, Drenthe en Limburg is minder gezaaid. In Groningen is nog sprake van een lichte groei', vat Vroegindeweij samen. 'Het areaal rood is misschien toch nog wat gestegen', voegt hij eraan toe.

'In het zuidwesten van het land groeien meer plantuien en dat is ten koste gegaan van de zaaiuien', legt André Boot van Hazera uit. 'De verschuiving richting het oosten van het land heeft doorgezet. Geel is landelijk wat achteruitgegaan. Rood was snel uitverkocht en het zou knap zijn als daar toch iets meer van staat. Alles bij elkaar zal het areaal zaaiuien 2 tot 3 procent kleiner zijn.'

Groei zit er goed in

Mede door de neerslag van de afgelopen drie weken zit de groei er nu goed in. Boot: 'Het was wel een droge start. Vooral gebieden waar niet kan worden beregend, hebben daar last van gehad. Toch zijn er maar weinig percelen waar niets op aan te merken valt. De regen heeft de gewassen wel voortgeholpen. In de meeste gewassen zien we nu drie pijpen. Op de mooie percelen loopt dat op tot vijf.'

'Het is een mooi voorjaar. De meeste gewassen staan er mooi fris op. Er zijn enkele plekjes met meeldauw en ook trips. Trips nemen met het droge weer toe, maar met de regen spoelen ze wel weer wat weg', voegt Vroegindeweij eraan toe.