Stallen verdwijnen, boeren bouwen door

Hendrik Thomassen van Totaalsloopwerken geeft aan dat het bedrijf nu veel werk heeft. 'Ongeveer 90 procent van de stallen die wij slopen, zijn van ondernemers die deelnemen aan een van de regelingen voor bedrijfsbeëindiging. Eigenlijk zonde, veel stallen staan er pas net een paar jaar.'

Het bedrijf bekijkt met klanten naar wat economisch gezien de beste keuze is. Dat betekent dat vaak het overgrote deel van de stalinrichting weer wordt verkocht. De sloopkosten zijn volgens Thomassen niet zo hard gestegen als de bouwkosten. 'Omdat we ruim 80 procent opnieuw weten te verwaarden, levert dat voor ondernemers een mooie plus op. Dan vallen de sloopkosten wel mee. De putten zijn het duurste om te slopen.'

Kosten fors hoger

Robert Meijer, marketingmanager bij Wopereis Groep, zegt dat de bouwkosten wel fors zijn gestegen. Hij doelt vooral op de loonkosten en de kosten van bouwmaterialen. 'Dit moeten wij wel doorberekenen naar de klant. Maar het houdt ondernemers zeker niet tegen om te bouwen.'

Bij Wopereis bouwen ze nu wel weinig compleet nieuwe stallen. Er is meer interesse in uitbouw, aanbouw en verbouw. 'Bouwen voor boeren zit in ons hart. Zo'n 50 procent van wat we doen, doen we in de agrarische sector', licht Meijer toe. 'De kleinere projecten kosten nu meer tijd en energie, maar we hechten veel waarde aan vaste klanten en kwaliteit. Naast aanbouw en uitbouw zijn we veel bezig met innovaties als de CowToilet of ruimtes voor melkrobots.'

Als een ondernemer ervoor kiest om de stallen te slopen, dan zijn er meerdere zaken om rekening mee te houden. 'Met een goede voorbereiding kan je er veel meer uithalen', zegt de adviseur van Totaalsloopwerken. 'Ga vooraf met een specialist in slopen in gesprek. Zorg ervoor dat er gekeken wordt naar mogelijke opbrengsten. Bij relatief nieuwe stallen kan dit best flink oplopen. Het is het zonde als je dat laat liggen.'

Verschillende doeleinden

Naast verkopen van (delen van) de stalinrichting kunnen ook andere materialen een tweede leven krijgen. Zo kan het beton waarvan de putten gestort zijn, gebruikt worden om tweedegeneratiekiezel van te maken. En ook sandwichpanelen worden vaak gerecycled. 'De goede panelen worden zo weer doorverkocht', geeft Thomassen aan. 'De slechtere sandwichpanelen kunnen naar bedrijven als InSus. Zij maken er vervolgens isolatiemateriaal van.'

Niet op elke plek waar gesloopt wordt, komt weer een nieuw gebouw te staan. Zo zien ze bij Totaalsloopwerken voornamelijk dat er 5 kilometer verderop weer gebouwd wordt door een andere ondernemer. 'We zijn vooral actief in Noord-Brabant, maar door de Lbv-regelingen komen we nu in heel Nederland. Binnenkort gaan we bijvoorbeeld naar Groningen om een stal van 6.000 vierkante meter te slopen', zegt Thomassen.

Verschuiving in denken

In de meeste gevallen gaat het om varkensstallen. Sommige stoppers hebben plannen zijn om loodsen te bouwen op dezelfde plek. Bij Wopereis zien ze ook een verschuiving in het denken. 'We hebben recent een hippisch centrum gebouwd, want de melkveehouder op die locatie zag daar meer toekomst in', zegt Meijer.

Er wordt regelmatig weer wat gebouwd op de plek waar een stal gesloopt is. Dit gaat volgens de experts wel om andere bedrijfsgebouwen dan wat er stond. 'De kracht van de agrarische sector is het niet stil willen zitten, het blijven innoveren, vertelt Meijer. 'De wereld gaat er wellicht anders uitzien, dat biedt kansen voor innovatieve agrariërs.'

Hoewel nieuwbouw in Nederland en België zichtbaar minder gebeurt dan een aantal jaar geleden, onder meer door regelgeving, denkt Meijer dat dit wel weer komt. 'Als boeren gaan bouwen, pakken ze het vaak goed aan. Dan moet er een stal komen die perfect bij de boer past, deze ideale stal is voor ieder bedrijf anders. Wij staan daarbij voor goede kwaliteit. Een stal die minimaal dertig jaar mee kan gaan.'

Thomassen verwacht dat de komende drie jaar nog in het teken staan van slopen. 'Daarna gaat het terug naar hoe het was, naar het normaal. In Noord-Brabant mag er nog best veel gebouwd worden. Als een boer maar wat verder van een Natura 2000-gebied zit, is het gewoon nog mogelijk om te bouwen. Er stoppen veel boeren, maar er gaan er gelukkig ook nog genoeg door.'