Zuivelhandelaren aan het rekenen door handelsoorlog

Dat blijkt uit een rondgang bij zuivelmarktkenners. Bij het aantreden van Trump als president steeg de waarde van de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro. Dat betekent dat de Europese handel voor mageremelkpoeder profiteerde. Nu is de dollar, mede als gevolg van de handelsoorlog, gedaald en is het omgekeerde effect zichtbaar.

Volgens marktkenner Klaas Johan Osinga, beleidsspecialist Internationaal bij LTO Nederland, staat de komende periode in het teken van onzekerheid. 'Veel handelaren zijn nu natuurlijk aan het rekenen wat dit allemaal betekent en hoe ze hierop moeten anticiperen.'

Importheffingen

Trump kondigde deze week importheffingen aan voor China, Canada en Mexico. China heeft forse heffingen ingevoerd op vooral Amerikaanse landbouwproducten, waaronder zuivel. Osinga: 'Daardoor wordt het mogelijk interessant voor de Chinezen om meer producten uit Europa te halen. De Europese handel is aan het rekenen. Dat doen de Chinezen natuurlijk ook.'

Volgens zuivelanalist Martin Valstar van ZuivelNL is de handelsoorlog een factor waar nu iedereen in de zuivel rekening mee houdt. 'Vooral wat het betekent als de Verenigde Staten (VS) met importtarieven voor Europa komen. Dat houdt de gemoederen bezig', merkt hij.

'De VS is een belangrijke handelspartner voor Nederland. Voor kaas is de VS de vierde handelspartner buiten de EU. Het zijn geen gigantische hoeveelheden, maar het is een leuke bestemming', stelt Valstar.

Nederlandse kaas

Importtarieven op zuivel kunnen andere landen meer pijn doen. Zo exporteerde Ierland vorig jaar tussen de 55 en 60 miljoen kilo boter naar de VS. Valstar: 'Maar het is ook maar net hoe importheffingen worden ingericht. De vorige keer toen Trump aan de macht was, bleef Nederlandse kaas buiten beschouwing, maar Duitsland en andere Europese landen werden wel geconfronteerd met heffingen.'

Osinga wijst erop dat China voor Nederland wat betreft zuivel een veel grotere handelspartner is dan de VS. Zo exporteert Nederland voor ongeveer 0,5 miljard euro aan babymelkpoeders naar China.

Verder heeft China richting de VS de tarieven voor soja verhoogd, een belangrijke grondstof voor diervoeders in de melkveehouderij. 'Dat zou een kostenverhogend effect kunnen hebben voor melkveehouders', zegt de beleidsspecialist van LTO.

Mageremelkpoeder

De handel in mageremelkpoeder laat nu een neerwaartse trend zien. Volgens Valstar blijft de vraag achter. 'De vraag vanuit China komt niet echt op stoom. Nu de ramadan is begonnen, zijn de inkopen vanuit het Midden-Oosten ook achter de rug. Tegelijkertijd is het niet de verwachting dat de prijzen voor mageremelkpoeder ver zakken. De voorraden zijn namelijk niet groot.'

De noteringen voor boter gingen de afgelopen tijd langzaam naar beneden, maar stijgen nu weer. 'De dalingen hadden ermee te maken dat Polen boter goedkoop aanbood. Daardoor moesten de prijzen in West-Europa ook naar beneden. Nu biedt Polen minder aan of zelfs niet en zijn de prijzen weer aan het stijgen', constateert de zuivelanalist.

Volatiele markt

'Het is een volatiele markt de laatste tijd. Er is ook goede vraag naar boter en room vanuit de Duitse supermarkten. Pasen komt eraan, het is mooi weer, dat kan zorgen voor een betere vraag naar room en sauzen', zegt Valstar.

De kaasmarkt loopt nog altijd goed en naar weipoeder is goede vraag, vooral door de belangstelling naar weiderivaten.

Melkprijzen

De prijzen voor boerderijmelk dalen bij de meeste zuivelondernemingen in maart, onder meer bij FrieslandCampina en A-ware. Arla weet de prijs op niveau te houden.

Na een jaar van stijgende melkprijzen waren de melkprijzen in januari voor het eerst ongeveer stabiel ten opzichte van een maand eerder, blijkt uit de meest recente internationale melkprijsvergelijking van ZuivelNL en European Dairy Farmers. In de eerste maand van het jaar komt het gemiddelde uit op 50,90 euro per 100 kilo standaardmelk. De melkprijs in januari 2025 ligt gemiddeld 15 procent hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder.

De melkproductie blijft in de meeste Europese landen opnieuw achter. De Nederlandse melkproductie lag in januari 2 procent lager dan in januari vorig jaar en zelfs 5 procent lager dan in januari 2023.

De dalende tendens is ook te zien in Frankrijk en Duitsland. Ook in Ierland en Denemarken weten melkveehouders de productie niet op niveau te houden. Alleen in Polen stijgt de melkproductie opnieuw.