Stabiele kunstmestmarkt kabbelt voort

'Ik hoop dat boeren snel het land op kunnen. De gewassen die er staan, moeten worden bemest', stelt Luuk Hagting, bestuurslid van Meststoffen Nederland. 'De hoge percelen hebben de eerste kunstmestgift al wel gehad, de lagere stukken vaak nog niet. De meeste bollenpercelen zijn bemest, net als een groot deel van de wintergranen.'

Volgens Hagting loopt de vraag naar kunstmest drie tot vier weken achter vergeleken met vorig jaar. Toen kwam de kooplust ook laat op gang vanwege de nattigheid en kou. 'Als het weer zo blijft kwakkelen, kabbelt de vraag rustig voort. Ook in veel andere delen van West-Europa is het nog te nat om overal kunstmest te kunnen strooien.'

Stabiele prijzen

Omdat de vraag achterblijft en er voldoende kunstmest op voorraad is, liggen de prijzen al een tijdje op een stabiel niveau. Een boer die kunstmest wil kopen, betaalt vandaag de dag bij de meeste aanbieders voor de stikstofmeststof kalkammonsalpeter (KAS) 33,50 euro per 100 kilo.

Voor kali 60 moet een koper momenteel 46 euro per 100 kilo geleverd in een big bag neerleggen. De prijs van tripelsuperfosfaat ligt rond 57 euro per 100 kilo. Daarmee zijn de prijzen al een stuk lager dan ruim een jaar geleden, toen boeren veel dieper in de buidel moesten tasten. Voor KAS werd in 2022 wel 100 euro per 100 kilo gerekend.

Veel akkerbouwers maken dit voorjaar pas laat hun definitieve bouwplankeuze en kochten daarom weinig kunstmest op voorraad, weet Hagting. 'Pas vanaf eind januari werden de bemestingsplannen opgesteld, terwijl dat normaal gesproken vaak half november gebeurt', zegt hij.

'Ook de mogelijkheden voor het uitrijden van drijfmest onder natte omstandigheden maakt een inschatting van de kunstmestbehoefte moeilijk. Akkerbouwers weten nu nog niet precies hoeveel kunstmest ze nodig hebben', zegt het bestuurslid van Meststoffen Nederland.

Ondertussen draaien de Europese kunstmestfabrieken nog altijd niet op volle kracht, omdat de energieprijzen voor hen een stuk hoger zijn dan voor fabrieken elders in de wereld. 'Maar omdat de vraag achterblijft, is de huidige productie voldoende om afnemers te voorzien van kunstmest', legt Hagting uit.

Minder drijfmest

De kunstmeststoffenindustrie merkt nog weinig van de afbouw van derogatie, de invoering van met nutriënten verontreinigde (NV)-gebieden en bufferstroken. Gevolg van deze veranderingen is dat boeren hierdoor minder drijfmest mogen plaatsen. Het betekent in ieder geval niet dat er meer stikstofkunstmest wordt ingezet.

Het kunstmestgebruik zal in Nederland juist dalen, is de voorspelling van brancheorganisatie Fertilizers Europe. In het rapport 'Forecast of food, farming & fertilizer use in the European Union 2023-2033' staat dat het gebruik van stikstofkunstmest in Nederland met 14 procent zal afnemen. Voor fosfaatmeststoffen voorziet Fertilizers Europe een krimp van 3 procent. Het gebruik van kalium zal daarentegen met 18 procent toenemen.

Hagting: 'Dat door minder plaatsingsruimte het gebruik van stikstofkunstmest toeneemt, is dus een fabeltje. We mogen hopen dat het op peil blijft. Een krimpende veestapel heeft minder ruwvoer nodig, waardoor het kunstmestgebruik zal afnemen.'

Verder zal ook in Ierland en Italië het stikstofgebruik fors dalen. Voor ongeveer de helft van de landen in Midden- en Oost-Europa voorspelt Fertilizers Europe een verhoogd of stabiel gebruik van stikstof. Daarnaast is de verwachting dat in Zweden het verbruik van stikstofkunstmest met maar liefst 16 procent toeneemt.

Voor kalium wordt een groei verwacht in de meeste Europese landen, behalve in Denemarken, Italië, Roemenië en Polen. De komende tien jaar zal het gebruik van fosfaat in Europa met 7 procent toenemen.

Het vooruitzicht van Fertilizers Europe is gebaseerd op een benadering van deskundigen, opgebouwd uit nationale prognoses gegenereerd door leden van Fertilizers Europe. Namens Nederland is Meststoffen Nederland hierbij aangesloten. Voor de berekening van de procentuele veranderingen wordt onder meer gekeken naar het gemiddeld verbruik van de laatste drie groeiseizoenen.