'Middelen worden onvoldoende getest op mogelijke link met parkinson'

De Radboudumc-onderzoekers stellen samen met collega-wetenschappers een stapsgewijze testaanpak voor die de veiligheid van gewasbeschermingsmiddelen moet waarborgen. Parkinson is de snelst groeiende hersenziekte ter wereld. Het staat vast dat omgevingsfactoren, zoals luchtvervuiling en blootstelling aan zware metalen, een grote rol spelen bij het ontstaan van parkinson. Daarnaast zijn er steeds meer aanwijzingen dat gewasbeschermingsmiddelen betrokken zijn bij deze ziekte.

Volgens onderzoekers van het Radboudumc worden deze gewasbeschermingsmiddelen niet goed getest. Zij willen daarom samen met het Nederlands Herseninstituut en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) daar verandering in brengen. Zij adviseren een systematische aanpak voor gewasbeschermingsmiddelen.

Vier testfases

De onderzoekers stellen voor dat zowel bestaande als nieuwe gewasbeschermingsmiddelen vier testfases doorlopen. Ten eerste moet uit databaseonderzoek blijken of er aanwijzingen zijn dat een middel schade aan hersencellen zou kunnen veroorzaken. Zo ja, dan volgt laboratoriumonderzoek naar de effecten van het middel op hersencellen.

Als onderzoekers ook daar aanwijzingen voor ongewenste eigenschappen vinden, testen ze de stoffen in diersoorten die ver van de mens afstaan, zoals wormen of vliegen. De laatste stap bestaat uit blootstelling van muizen en ratten aan het gewasbeschermingsmiddel.

'We tasten nog grotendeels in het duister over de veiligheid van deze middelen', stelt neuroloog Bas Bloem. 'Dat komt omdat de huidige toelatingscriteria voor gewasbeschermingsmiddelen te weinig inzicht geven in het risico op parkinson en andere hersenziekten. Wij stellen een helder plan van aanpak voor waarmee die veiligheid wel op een goede manier kan worden beoordeeld.'

De onderzoekers gaan in gesprek met de industrie en regelgevende instanties. Die moeten akkoord gaan met de voorgestelde aanpak en afspreken wie de testen gaat doen. 'De fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen moeten het onderzoek financieren, maar moeten zich verder compleet afzijdig houden', vindt Bloem. 'Voor de uitvoer denk ik aan onafhankelijke organisaties zoals universiteiten of het RIVM.'