Glastuinbouw zoekt naar alternatieve CO2-bronnen

Achtergrond Glasgroenten Kimberly Bakker 20 jun 2023 om 15:30uur

Afvalenergiebedrijven hebben de meeste potentie als alternatieve CO2-bron voor de glastuinbouw. Dat stelde themaspecialist energie Dennis Medema van Glastuinbouw Nederland tijdens het EnergiekEvent op woensdag 7 juni in het Zuid-Hollandse Bleiswijk.

Glastuinbouw+zoekt+naar+alternatieve+CO2%2Dbronnen

De transitie naar een klimaatneutrale glastuinbouw is in volle gang. Dat betekent dat er steeds minder aardgas wordt gebruikt. Een direct gevolg daarvan is dat de CO2-beschikbaarheid in de sector onder druk komt te staan. 'De verwachting is dat de CO2-behoefte richting 2040, het jaar waarin de glastuinbouw klimaatneutraal wil zijn, groeit naar 2,5 megaton', zegt Medema.

Volgens de themaspecialist energie komt de CO2-beschikbaarheid vanuit externe bronnen, exclusief CO2 uit de warmtekrachtkoppeling (WKK) en ketel, in de sector nu uit rond 0,75 megaton. Zo'n 0,5 megaton daarvan wordt geleverd door Ocap en de rest is vloeibare CO2. 'Dat betekent dat we voor een hele opgave staan om aan de CO2-behoefte te kunnen voldoen.'

Uitdagend proces

Medema stelt dat de zoektocht naar nieuwe CO2-bronnen in volle gang is, maar dat het proces uitdagend is. 'Onder meer omdat de CO2-heffing en het Europese emissiehandelssysteem voor fossiele brandstoffen meer stuurt op opslag in plaats van hergebruik.'

De verwachting is dat de CO2-behoefte richting 2040 groeit naar 2,5 megaton

Dennis Medema, themaspecialist energie bij Glastuinbouw Nederland

Een andere uitdaging is dat wordt gewerkt aan het stimuleren van negatieve emissies, ofwel het opslaan van groene CO2. 'Er is al niet zoveel groene CO2 beschikbaar. Daarbij zijn er meerdere toepassingen die kijken naar groene CO2. Als alles wordt opgeslagen, waar moet de sector dan zijn CO2 vandaan halen?' vraagt de themaspecialist energie zich af.

Het positieve is dat er subsidie mogelijk is via de SDE++-regeling voor CO2-hergebruik in de glastuinbouw. 'In 2021 en 2022 is voor bijna 0,7 megaton CO2 per jaar gehonoreerd', zegt Medema. Een voorbeeld is een project van afvalenergiebedrijf AVR van circa 0,2 megaton.

Afvalenergiebedrijven

Volgens de themaspecialist energie worden afvalenergiebedrijven in de toekomst de grootste alternatieve CO2-bron voor tuinders. 'CO2 wordt in deze sector gezien als grondstof en de beschikbaarheid is hoog. Andere voordelen zijn dat de geografische spreiding groot is en dat twee derde van de CO2 biogeen is.'

Ook biedt CO2 uit biogas en biomassa potentie. 'Omdat het hier om kleinere bronnen gaat, is dit vooral interessant als lokale oplossing.'

CO2 uit de buitenlucht

Een andere optie is het winnen van CO2 uit de buitenlucht. 'Dit zou glastuinders een onbeperkte bron bieden', benadrukt Medema.

Grootste uitdaging hierbij zijn de kosten. 'Je moet rekenen op 500 tot 700 euro per ton. Dit kan volgens onderzoekers richting 2050 afnemen naar 100 tot 300 euro per ton. Ook dat zijn forse bedragen. Hopelijk verlopen de ontwikkelingen bij leveranciers van deze systemen sneller dan is voorspeld.'

Andere alternatieven zijn CO2 uit zeewater, CO2 uit de afvangst van de maritieme sector en het tijdelijk opslaan van CO2 uit de WKK. 'Maar deze alternatieven vergen nog meer onderzoek.'

Direct Air Capture

Richting de toekomst wordt ook veel potentie gezien in (de)centrale CO2-levering via Direct Air Capture (DAC). 'Hierbij wordt CO2 direct uit de buitenlucht afgevangen', legt onderzoeker Frank Kempkes van Wageningen University & Research (WUR) uit. Maar voordat dit echt een serieuze CO2-bron is, moeten heel wat vragen worden beantwoord. 'Zo weten we niet hoeveel er kan worden geleverd en wat het kost aan energie', stelt de onderzoeker. 'Het totaalplaatje is nog enigszins onbekend.' Kempkes zegt dat de WUR onderzoek zal doen naar DAC, maar dat de exacte invulling van het onderzoeksproject en de looptijd nog onbekend zijn.