Kalkwijck Distillers maakt sterke drank uit eigen granen

In hun distilleerderij Kalkwijck Distillers gebruiken Lisanne Benus (33) en haar man Christian Broekhuizen (34) gerst, rogge en mais die ze op het eigen akkerbouwbedrijf produceren. Benus is de zesde generatie uit een familie die al sinds 1865 actief is in de graanteelt en in 1899 vanuit de veenkoloniën in Groningen en Drenthe naar het afgegraven veen in Overijssel kwam. Toen haar vader in 2003 de boerderij overnam, was het moeilijk om daar nog een inkomen uit te halen.

Daarom zochten Lisanne Benus, haar vader en broer Marnick naar mogelijkheden om de brouwgerst, die al jaren naar landelijke bierbrouwers ging, zelf te verwerken. Dat bracht hen op het idee van een eigen landbouwstokerij, naar het model van traditionele fruitstokerijen in Frankrijk en Duitsland. Tijdens de stage op haar achttiende bij een slijterij bleek Benus' affiniteit met gedistilleerde dranken.

De gevolgde opleiding tot liquorist toonde het zeer goede reuk- en smaakvermogen van Benus, onontbeerlijk voor distilleerders. Nadat ze in het buitenland de verdere kneepjes van het vak leerde, richtte ze in 2009 Kalkwijck Distillers op. 'Gelukkig kreeg ik alle steun van mijn vader met zijn ondernemende geest.' Ze bracht in 2011 haar eerste jenever op de markt. 'Dat oer-Hollandse product had de naam een 'oudemannendrankje' te zijn.'

Het tijdschrift Landleven publiceerde in 2013 over haar als jongste distillateur van het land en één van de weinige vrouwen. 'Daarna zijn we door mond-tot-mondreclame steeds bekender geworden.' De onderneemster ging vervolgens aan de slag met de productie van likeuren, met kruiden en specerijen uit binnen- en buitenland. Inmiddels heeft Kalkwijck Distillers acht verschillende likeuren, zes soorten jenever, vijftien verschillende whisky's en een aantal specialties in het assortiment. Die worden allemaal gestookt uit eigen gerst, rogge of mais.

De teelt van de granen is in handen van vader en zoon Benus. Op 40 hectare verbouwen zij in een bouwplan van 1-op-3 gerst, mais en aardappelen en daarnaast 2 hectare rogge. Benus' echtgenoot Christian Broekhuizen is sinds 2016 mede-eigenaar van Kalkwijck Distillers. Zwart-wit gezegd, doet hij vooral het zware productiewerk, terwijl Benus zich met de finesses van het stoken bezighoudt. 'En we helpen bij het zaaien en oogsten', zegt Broekhuizen.

Voedselveiligheidscertificaat

Omdat het graan bestemd is voor menselijke consumptie, is de teelt gebonden aan de warenwet en heeft Kalkwijck Distillers een voedselveiligheidscertificaat. 'We willen duurzaam en verantwoord produceren', zegt Benus. 'De rogge telen we biologisch, maar vanwege de administratieve rompslomp hebben we daarvoor geen keurmerk.'

Voor de gerst en mais gebruiken ze zo weinig mogelijk gewasbeschermingsmiddelen. 'We zoeken een balans tussen wat past bij de grond en het eindproduct', voegt Broekhuizen toe. 'Dat betekent dat we een korrel willen met veel zetmeel, maar ook een hele matrix aan nutriënten.'

Het tweetal weet als geen ander wat belangrijk is voor de kwaliteit van de gerst. 'Een gezonde bodem vol met wormen vormt de basis voor de beste brouwgerst.' Dat uit zich onder andere in niet-kerende grondbewerking, teelt van vlinderbloemige gewassen en het aanbrengen van verhakselde reststromen op het land, zodat zich daaruit vruchtbare humus kan vormen. 'We willen de weidevogelstand verbeteren en hebben een koppel van 68 patrijzen in onze en aangrenzende graanvelden en tussenliggende groenstroken', meldt Benus. 'Om de flora en fauna zo goed mogelijk te beheren, gebruiken we geen glyfosaat.'

Receptuur

Een mouterij in België bewerkt een deel van het graan voor de distilleerderij: een enzym in de korrel zet het zetmeel daarbij om in suiker. De receptuur hebben de ondernemers zichzelf grotendeels aangeleerd. 'Om iets 'whisky' te mogen noemen, moeten we voldoen aan richtlijnen uit Schotland. De drank moet bijvoorbeeld minimaal drie jaar en een dag op eikenhouten vaten rijpen', legt Benus uit.

Aan veel namen is de Overijsselse herkomst te herkennen. Bijvoorbeeld de whisky Eastmoor, vernoemd naar het Overijsselse Oostveen. De likeur Kozakkenruter is genoemd naar de kozakken van Napoleon die in 1813 het naburige Vriezenveen aandeden. Om bezoekers de route 'van gewas tot glas' te laten zien, geven Benus en Broekhuizen op zaterdagen rondleidingen met proeverij.

Voor de toekomst zet het echtpaar vooral in op verduurzaming, bijvoorbeeld door verdere vergroening van het productieproces. 'Tenslotte zijn we rentmeester van onze landerijen. Daar moeten we goed voor zorgen.'