Aanzet tot 'goed nabuurschap' tussen telers en omwonenden

Het rapport biedt praktische tips over mogelijkheden om zorgen over de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen bij omwonenden weg te nemen. Hiermee wil LNV concrete maatregelen op een rij zetten om ‘nabuurschap’ tussen partijen te bevorderen en partijen te inspireren voor het maken van goede afspraken. Verder moet duidelijk worden welke planologische mogelijkheden er zijn voor het instellen van bijvoorbeeld spuitvrije zones.

Consultancybureau Arcadis heeft het rapport ‘Nabuurschap bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’ samengesteld. Ervaringsdeskundigen en belanghebbende partijen, waaronder LTO Nederland, leverden daarvoor input via een klankbordgroep. Het rapport is als handreiking geschreven vanuit het perspectief van omwonenden, van telers en van bestuurders van gemeenten, als meest betrokken overheid.

Rekening houden met gezondheidsrisico's

Als uitgangspunt wordt in de eerste plaats algemene informatie gegeven over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Dit betreft het gebruik in de dagelijkse landbouwpraktijk en in welke mate rekening wordt gehouden met gezondheidsrisico’s. Verder besteedt het rapport aandacht aan het onderzoek door RIVM naar de effecten van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op omwonenden en ook aan de regelgeving die daarbij hoort.

Voor omwonenden beschrijft de handreiking hoe die zelf de zorgen en hinder door gewasbeschermingsmiddelen kunnen verminderen. Belangrijke aanbeveling is het gesprek aangaan met de teler van een aangrenzend perceel en bekijken of er overleg mogelijk is met de teler van een buurperceel over zijn middelengebruik. Eventueel is het een optie om gemaakte afspraken met meerdere partijen vast te leggen in een convenant.

Aansluitend hierop is het advies aan telers om vooral goed te communiceren met omwonenden. Daarvoor worden diverse mogelijkheden aangereikt en voorbeelden genoemd. Het adagium is dat telers veel zorgen over middelengebruik kunnen wegnemen als ze omwonenden goed op de hoogte houden van hun activiteiten en daar uitleg bij geven. Verder geeft het rapport informatie over subsidies voor groenblauwe diensten, zoals de inzaai van akkerranden, het realiseren van afschermingsmaatregelen of het instellen van spuitvrije zones.

Gemeenten faciliteren contacten

Van gemeenten wordt vooral verwacht dat zij eventueel fungeren als intermediair. Zij kunnen contacten tussen omwonenden en telers faciliteren met als doel om polarisatie tegen te gaan. Ook geeft het rapport aan wat voor bestuurders de wettelijke mogelijkheden zijn om planologisch het toepassen van gewasbeschermingsmiddelen te reguleren. Belangrijke maatregel is dan het instellen van spuitvrije zones, met daarbij onderscheid tussen nieuwe en bestaande situaties.