'Soft power van Brussel reikt verder dan tanks'

Nu krijgen we een nieuwe Koude Oorlog, tussen de Verenigde Staten en China/Rusland. Want je krijgt hier vaak de indruk alsof iedereen de Russische president Vladimir Poetin veroordeelt voor zijn agressie. De realiteit: een groot deel van de wereld, waaronder China, India en een deel van Afrika, houdt zich afzijdig of rolt zelfs de rode loper uit voor de Russen.

Tanks en munitie gaan het verschil niet maken. Het gat veroorzaakt door EU-handelssancties blijkt te worden opgevangen door China, Turkije, Armenië en andere landen, die nu meer dan ooit naar Rusland exporteren.

Wat Europa wel goed kan, is zijn regelgeving inzetten. De macht van 27 landen die samenwerken met een supranationale Europese Commissie. Een vorm van 'soft power' die wereldwijd reikt. In ICT-kringen noemen ze dit het Brussels effect. Meta, Google en TikTok buigen voor Europese wetgeving. Wat in Brussel wordt besloten, wordt overal gevolgd, in de Verenigde Staten, Afrika en India.

Nergens wordt dit beter begrepen dan in Oost-Europa. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky dringt aan op een snelle start van de onderhandelingen voor toetreding tot de Europese Unie (EU). Hij kreeg hier in het Europees Parlement emotioneel applaus voor zijn speech. Maar weinig durven hem in zijn gezicht te zeggen dat een snelle toetreding nog niet aan de orde is. Op de Balkan wachten landen al tientallen jaren. Poetin is daar druk aan het stoken om de aandacht af te leiden en ondermijnt westerse verkiezingen met desinformatie.

Maar de dag nadat de vrede terugkeert in Oekraïne, staat Oekraïne bij ons op de stoep en vraagt om het EU-lidmaatschap. Dan kunnen politici, met al hun solidariteit met Oekraïne, niet meer terug. Na tanks zal het dan gaan over landbouwbeleid. Gaat het budget voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid dan naar het oosten? Oekraïne is zo groot dat het in Brussel gaat domineren.

Het land heeft al tarief- en quotavrije toegang tot de Europese interne markt, een regeling die naar verwachting in juni wordt verlengd tot eind 2024. Dit voelen pluimveehouders. De EU importeert al fors meer pluimveevlees en eieren. De land- en tuinbouwproductie verplaatst dan straks voor een deel naar Oost-Europa waar de grond veel goedkoper is. Een gevolg van politieke keuzes. De oostelijke uitbreiding van de EU wordt een uitdaging voor de Nederlandse land- en tuinbouw. Solidariteit, geopolitiek en economische belangen gaan strijden om aandacht.