Drentse kwekerij breidt uit om markt beter te bedienen

De recente uitbreiding bij kwekerij Van Winden heeft de continuïteit van het bedrijf en de beschikbaarheid en kwaliteit van de planten versterkt. Ook biedt het meer kansen om grote orders binnen te halen. 'We kunnen nu beter inspelen op de wensen vanuit de markt en pieken wanneer we willen', zegt Tom van Winden. 'Een ander voordeel is dat we de planten meer rust gunnen, wat de kwaliteit ten goede komt.'

De kwekerij is in 1947 opgericht door de grootvader van Van Winden. 'Hij was de jongste in een groot tuindersgezin in het Westland en kon daarom niet in de familiekwekerij aan de slag. Met subsidie van provincie Drenthe kon hij daar na de oorlog een kavel kopen, waarop hij eerst sla kweekte en vervolgens tomaten. Later heeft hij een verwarmde kas gebouwd voor stooktomaten.'

Overschakelen

Die teelt bleek niet mee te vallen, legt de ondernemer uit. 'De opbrengst was lager dan in het Westland. In Zuid-Holland heerst een zeeklimaat. In Drenthe was een verschuiving richting landklimaat zichtbaar. Daardoor valt in die regio minder licht.' Om de afzet meer in eigen hand te houden, schakelden de oprichter en zijn zoon André van Winden over op potplanten.

Na verschillende kamerplanten te hebben geteeld, waaronder de ficus, deed de zamioculcas rond het jaar 2000 zijn intrede in de kwekerij. 'Mijn vader is bevriend met een planthunter die voortdurend op zoek is naar nieuwe en goede producten', zegt de teler. 'Hij heeft voelsprieten over de hele wereld.'

Bijna mislukt

Volgens Van Winden was de start van de zamioculcas bij hen op de kwekerij in de proeffase bijna uitgelopen op een mislukking. 'Op een bakkie na was alles dood, maar die paar plantjes waren uiteindelijk onze redding. Het is geen gemakkelijke teelt. Het is een teelt die vraagt om een juiste combinatie van luchtvochtigheid, temperatuur en licht.'

De kostenpost voor de recente uitbreiding van de kwekerij loopt in de miljoenen euro's. 'Dat is vooral een kwestie van vertrouwen, durf en goede klantcontacten', licht de teler toe. 'Mijn vader en ik zijn ervan overtuigd dat dit de teelt en handel ten goede komt.'

Onverwoestbaar

Bij de plannen speelde ook mee dat kwekerij Van Winden vrijgekomen locaties in de omgeving kon aankopen, waardoor het teeltoppervlak voor de zamioculcas in drie jaar is gegroeid van 7 hectare naar 11 hectare en inclusief het perkgoed naar een totaaloppervlakte van 16 hectare. De kwekerij is nu Europees marktleider in zamioculcas. Het is een plant met een sterk karakter, die volgens Van Winden bijna onverwoestbaar is en zich goed houdt in de gehele keten.

Naast de Zamioculcas Emerald Palm, die donkergroene, glanzende bladeren heeft, heeft de kwekerij de Zamioculcas Raven in het assortiment. De nieuwe scheuten van deze plant zijn lichtgroen en verkleuren na verloop van tijd naar bijna zwart. Het is een mutant die op een Zuid-Koreaanse kwekerij is gevonden. Kwekerij Van Winden is licentiehouder en heeft het Europees kwekersrecht op deze variant. De vraag naar de plant neemt toe, merkt Van Winden, en daar speelt de kwekerij met de productie en beschikbaarheid op in.

Vetplanten

Kwekerij Van Winden produceert ook de vetplanten Curio Mount Everest, Curio Ficoides Blues en Echeveria Pulvinata Devotion. Alle kamerplanten komen op de markt onder het label Royal Green.

Verder levert de kwekerij in het kader van risicospreiding en het afvlakken van de arbeidsfilm in het seizoen zomerbloeiers. Daaronder vallen geraniums, terrasrozen, Senecio Senetti of kruiskruid, violen en bolchrysanten in verschillende kleuren en potmaten. Ten slotte produceert het bedrijf hanging baskets van 27 centimeter, schalen met een mengsel van verschillende soorten voorjaarsbloeiers.

Het productieproces van de zamioculcas begint met het oppotten van een blaadje, waarna de potten afhankelijk van de potmaat één tot twee jaar tegen elkaar blijven staan. 'Uiteraard gaan we ziektes en plagen tegen, maar dat doen we zo min mogelijk met chemische middelen', zegt Van Winden.

Bedreiging

In de teelt vormen onder andere spinnen een bedreiging. Ze leggen eitjes op de bladeren en met spinnenwebben zien de planten er minder mooi uit. Om de overlast te verminderen, zet de kwekerij sinds drie jaar gekko's in. Dit zijn een klein soort hagedissen. 'Zij eten vliegjes, waardoor de spinnen minder voedsel kunnen vinden', legt de teler uit.

Toch kan het bedrijf een enkel beestje op de geleverde planten niet uitsluiten. Kwekerij Van Winden zou graag de discussie met de handel willen aangaan over wat zij verstaan onder duurzame producten. 'Wij proberen op allerlei manieren om zoveel mogelijk biologische middelen te gebruiken, wat niet altijd even gemakkelijk is, en intussen heeft de markt een zerotolerancebeleid voor beestjes. Als het aan mij ligt, zouden we moeten zoeken naar een compromis', zegt Van Winden.

Doorgeefluik

Tegelijkertijd beseft de teler dat de tussenhandel vooral een doorgeefluik is van de grote ketens en dat zij er ook maar hun weg in moeten zien te vinden.

Om het productieproces te standaardiseren, heeft iedere afdeling op de verschillende locaties dezelfde lay-out. De planten staan op een lavavloer, de kwekerij heeft een gesloten watersysteem en de kweekpotten zijn gemaakt van 100 procent gerecycled plastic.

Sorteersysteem

De nieuwste aanwinst is een sorteersysteem voor de 14 centimeter-zamioculcas met 3D-camera's die 75 foto's van elke plant maken. 'Daarmee hebben we een kwaliteitsslag kunnen maken. De bijbehorende computer kan namelijk selecteren op het aantal en de kwaliteit van de 'veren'. We boeken nog steeds vooruitgang in het percentage kwalitatief goede planten', zegt de ondernemer.

Kwekerij Van Winden wil zijn klanten wat betreft kwaliteit, beschikbaarheid en levertijden optimaal beleveren.

Personeel

De kwekerij heeft ongeveer 35 mensen vast in dienst en afhankelijk van de drukte 15 tot 30 uitzendkrachten. Om de werkomstandigheden, de veiligheid en het welzijn van de medewerkers te waarborgen, is het bedrijf MPS-Socially Qualified- en Grasp-gecertificeerd. Daarbij hoort ook het verzorgen van huisvesting voor (buitenlandse) werknemers en fruit op de werkvloer.

De kwekerij heeft tot nu toe weinig moeite gehad om voldoende arbeidskrachten te vinden. 'Om onze medewerkers en onszelf zekerheid te bieden, hebben we een verschuiving ingezet van flexibele medewerkers naar vaste medewerkers. Dat helpt ook om hen aan ons te binden', zegt Van Winden.

Voor de verwarming maakt de kwekerij gebruik van WKK's met een opgeteld vermogen van 5 megawatt, maar sinds 2017 ook van een houtkachel waarin afvalhout van een Duits houtbewerkingsbedrijf gaat. Die laatste voorziet in 10 procent van de warmtebehoefte van het bedrijf.

Energiemix

Daarnaast heeft Kwekerij Van Winden een nieuwe aanwinst voor de energiemix: een elektrische boiler. Die gaat aan wanneer de stroomprijs op een lager niveau staat. Aan de energievoorziening dragen ook zonnepanelen bij. 'Wij willen voor onze energie niet op één paard wedden', zegt de ondernemer. 'Met verschillende bronnen zijn we flexibel en kunnen we beter reageren op schommelingen en afwijkende situaties.'

De verkoop van de producten van Kwekerij Van Winden verloopt via verschillende kanalen, onder andere via alle veilingen in Nederland en veiling Rhein-Maas in Duitsland. Zowel in daghandel als via de klok.

'Onze planten komen uiteindelijk bij bloemisten, bouwmarkten en supermarkten terecht. De vaste aanvoer krijgen we steeds beter onder de knie en de klanttevredenheid proberen we zo hoog mogelijk te houden', zegt Van Winden. Wat betreft investeringen richt hij zich, mede in verband met de hoge grondstoffen- en energieprijzen, nu vooral op duurzame energieoplossingen.