OM wil boeren langer vasthouden

Een van de vijf verdachten is minderjarig. Een zesde actievoerder moet volgens het OM nog drie dagen langer in de cel blijven zitten op verdenking van vernieling en openlijke geweldpleging. De rechter-commissaris besluit vrijdag wat er met de zes verdachten gaat gebeuren.

Vier protestboeren zijn donderdag in vrijheid gesteld in afwachting van de afhandeling van hun zaak, aldus het OM. In totaal hield de politie sinds dinsdag dertien personen aan, zegt een politiewoordvoerster. Enkele verdachten mochten na verhoor naar huis. Zij horen nog hoe justitie hun zaak gaat afhandelen.

Voor de rellen bij Kootwijkerbroek zitten vijf demonstranten vast, van wie twee op verdenking van poging tot doodslag omdat ze met een tractor op een agent zouden zijn ingereden. Drie actievoerders zitten in de cel voor openlijke geweldpleging, poging tot doodslag, vernieling en mishandeling op de A1 bij Stroe.

Verdenking opruiing

In Almelo is woensdag een man aangehouden op verdenking van opruiing. Woensdagavond is een man uit Lochem gearresteerd vanwege zijn rol bij het belagen van de woning van stikstofminister Christianne van der Wal.

Het OM verwacht meer aanhoudingen. Ook elders in het land zijn demonstranten opgepakt. Sommige zaken tegen boerenactievoerders worden mogelijk op korte termijn op een snelrechtzitting behandeld.

Strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq heeft kritiek geuit op de wijze waarop de politie de boerendemonstraties aanpakt. Volgens haar wordt bij acties van klimaatactivisten veel sneller ingegrepen dan bij de boerenprotesten.

‘De politie arresteert klimaatactivisten al als er vreedzaam gedemonstreerd wordt’, zegt de advocaat, onder meer bekend van de rechtszaak tegen Tata Steel. Het is de-escalerend beleid. Grote escalaties worden niet verwacht bij de klimaatactivisten en wel bij de boeren, die gebruik maken van trekkers. Daarom worden de vreedzame klimaatactivisten in de boeien geslagen. Dat beleid begrijp ik, maar het is wel meten met twee maten.’’

Acties verspreid

De korpsleiding van de politie laat in een reactie weten: ‘Verstoringen van de openbare orde, geweld en bedreigingen accepteren we niet: binnen de mogelijkheden pakken we overtreders op. Dat is bij deze boerenacties soms lastiger dan bij sommige andere demo’s, ook omdat de acties heel verspreid plaatsvinden.’

Daar komt volgens een woordvoerster bij dat de boeren gebruikmaken van hun tractoren. ‘De inzet van tractoren maakt het snel onveilig voor andere weggebruikers en dan heeft de veiligheid prioriteit boven handhaven op dat moment. Maar ook bij andere demonstraties kunnen we niet direct iedereen oppakken.’

De acties van de afgelopen dagen vindt Ficq ‘buitengewoon heftig en ontwrichtend’. Volgens haar grenzen de acties voor de deur van minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) aan terreur. Collega-advocaat Christian Flokstra wees daar een dag eerder al op via Twitter: als de acties verhevigen en erop gericht zijn om de minister te verhinderen haar beleid uit te voeren, dan ‘glijd je zo richting [een] terroristisch oogmerk’.

Paal en perk

‘De overheid moet paal en perk stellen’, zegt Ficq daarom. ‘De boeren moeten weten wat een democratie is en dat ze daar deel van uitmaken. Uiteindelijk word je geacht om je neer te leggen bij beslissingen die democratisch genomen zijn. Er zijn daarin altijd mensen die aan het kortste end trekken.’

Ze begrijpt ondertussen sommige reacties van de boeren op het beleid wel. ‘Jarenlang is er weinig actie ondernomen in het stikstofdossier. Dat is ook te wijten aan een overheid die niet doorpakt. Maar het geweld van boeren dat we nu zien is ontwrichtend. Je houdt je hart vast.’