De puzzelstukjes vielen precies op hun plek bij Van Helvoirt

Voor het plaatsen van de monomestvergister was een veestapel nodig van minstens vierhonderd stuks melkvee. 'Die hadden we destijds nog niet, maar de milieuvergunning om uit te breiden naar vijfhonderd koeien lag er wel al', zegt melkveehouder Marcel van Helvoirt uit het Limburgse Ell. 'We waren van mening dat de combinatie van uitbreiden en het plaatsen van een vergister wel eens goed zou kunnen uitpakken. Toen is het balletje gaan rollen.'

Een uitbreiding van driehonderd naar vijfhonderd melkkoeien zat overigens al langer in het vat, maar omdat de broers Marcel en René van Helvoirt de richting naar verduurzaming nog niet echt hadden bepaald, werd het plan op de lange baan geschoven. Het idee van de mestvergister zorgde ervoor dat de plannen en de uitwerking ervan in een stroomversnelling kwamen.

Doorpakken

De broers vonden bovendien dat, als ze iets wilden doen op het gebied van verduurzaming, ze ook moesten doorpakken. Temeer omdat ze anders hun vergunning kwijt zouden raken. 'Stel dat we nog eens vijf jaar hadden gewacht, dan was het er misschien niet meer van gekomen', zegt Marcel van Helvoirt.

Bijkomend duwtje in de rug was het stoppen van een melkveehouder in de buurt. 'Hij wilde geen melkkoeien meer houden, maar bood ons aan om bij hem jongvee te plaatsen. Daardoor konden we met fosfaatrechten schuiven en zo gemakkelijker opschalen. De stuks jongvee zouden we dan voor melkkoeien kunnen inwisselen. In feite vielen de puzzelstukjes op dat moment precies op hun plek.'

De bouw de vergister startte in het najaar van 2020 en de uitbreiding van de stal in het voorjaar van 2021. De vergister ging draaien in april 2021 en in de zomer van dat jaar kwamen de eerste koeien in de nieuwe stal. 'De nieuwe stal voldoet aan de eisen van de Maatlat Duurzame Veehouderij. In de bestaande stallen zijn de roostervloeren dicht dankzij rubbermatten en verzamelen mestrobots de mest die naar de vergister gaat', licht de melkveehouder toe.

Aardgas

Voor het bedrijf van Van Helvoirt Melkvee staat een monovergister die van mest uiteindelijk aardgas maakt. Er komt iedere dag ongeveer 40 kuub mest in de vergister. Daar is een minimaal aantal koeien voor nodig, in dit geval vierhonderd stuks.

Tijdens het vergisten komt biogas vrij waar, met behulp van een technisch proces, aardgas van wordt gemaakt. De totale productie bedraagt iedere dag gemiddeld 1.000 kuub aan aardgas, dat via een overdracht station van energieleverancier Enexis rechtstreeks en onder hoge druk het aardgasnet opgaat. Omgerekend gaat het om een hoeveelheid die dagelijks 250 huishoudens van gas kan voorzien.

De broers beschouwen het vergisten van de mest als een extra tak binnen de bedrijfsvoering. 'Andere ondernemers hebben bijvoorbeeld een zorgtak, wij een energietak. Vandaar dat het idee van een mestvergister prima paste binnen de plannen van de uitbreiding', stelt Van Helvoirt.

Bedrijfsomvang

'We pakken zaken op onze eigen manier aan, maar je merkt wel dat er mensen geïnteresseerd zijn in de manier waarop wij dit doen. Dat heeft zeker ook met de omvang van ons bedrijf te maken. Sommige mensen vinden het interessant dat we vijfhonderd koeien houden. Maar ook de combinatie met de vergister spreekt tot verbeelding. Daarbij zitten we op een prima locatie, maar we moeten uiteraard ook rekening houden met onze omgeving. Het zijn allemaal zaken waar je als ondernemer mee te maken krijgt', zegt de melkveehouder.

De broers doen ook mee aan het project 'Integraal aanpakken' dat, om aan de opgaven voor methaan en ammoniak te voldoen, samen met veehouders praktische maatregelen bedenkt die de emissies van methaan en ammoniak verlagen, de bedrijfsresultaten verbeteren en geen negatief effect hebben op onder meer dierenwelzijn, diergezondheid, weidegang of biodiversiteit.

Open dagen

Om belangstellenden een kijkje te gunnen in de nieuwe stal, maar ook om te laten zien hoe een vergister precies werkt, vinden op vrijdag 17 en zaterdag 18 juni twee open dagen plaats. De vrijdag is bedoeld voor collega-agrariërs, op zaterdag zijn buurtbewoners en andere geïnteresseerden welkom. Agrarisch adviesbedrijf Arvalis, dat de broers Van Helvoirt heeft geholpen bij vergunningentraject, tekent voor de organisatie van de open dagen.

Tijdens de open dagen is een aantal standhouders aanwezig en kunnen mensen zien hoe de koeien worden gemolken. 'We vinden het belangrijk dat bezoekers weten dat we goed met onze dieren omgaan en iedere koe voldoende aandacht van ons krijgt, want dat beeld is vaak vertroebeld', merkt Van Helvoirt.