WUR: Nederlandse bodems 1,5 graad warmer dan veertig jaar geleden

De studie laat zien dat de bodemtemperatuur in het agrarisch landelijk gebied van Nederland in de afgelopen veertig jaar gemiddeld met 1,5 graad is toegenomen. De stijging van de luchttemperatuur door klimaatverandering wordt voor een gedeelte gebufferd, doordat de bodem die warmte opslaat. Daardoor stijgt ook de bodemtemperatuur.

De bodemtemperatuur zoals gemeten op vier KNMI-sites is de afgelopen veertig jaar met 1,2 tot 1,8 graad gestegen. Deze meetlocaties zijn De Bilt, Wilhelminadorp, Marknesse en Nieuw Beerta. Al deze gebieden zijn ingericht als grasland.

Bodemtemperatuur is een van de factoren die meespelen in bodemprocessen, zoals mineralisatie, veenoxidatie en denitrificatie. Op basis van literatuuronderzoek is de algemeen heersende opvatting dat een stijging van de bodemtemperatuur tot een versnelling van bodemprocessen leidt. De mate waarin dat gebeurt is niet eenduidig. De onderzoekers denken dat dit komt doordat de processen ook afhankelijk zijn van andere factoren, zoals vochtgehalte, zuurgraad en de beschikbare energiebron.

Bodemtemperatuur is ook slechts een van de vele factoren die meespelen in de ontwikkeling van natuurlijke begroeiingen. Waterbeschikbaarheid is hierin doorslaggevend, boven temperatuur, concluderen de onderzoekers. Het kiemen en vestigen van planten wordt in beperkte mate beïnvloed door bodemtemperatuurstijging. Overleving en ontwikkeling van vegetatie wordt er sterker door beïnvloed. Hierdoor kan een verschuiving van vegetatietypes plaatsvinden.

De WUR-onderzoekers bevelen aan om op meer plaatsen de langjarige bodemtemperatuur te meten. Dit geeft mogelijk een beter beeld van de langjarige invloed van klimaatverandering dan luchttemperatuur. Verder roepen zij op om in onderzoek naar diverse bodemprocessen, zoals veenoxidatie, veel meer rekening te houden met de stijging van de bodemtemperatuur.