Capaciteit met ketting van schijven

Eén machine om zowel een groenbemester te verkleinen, volvelds onkruid te bestrijden, stoppelbewerking of een vals zaaibed te maken. Het kan met de ondiepe grondbewerking van een schijveneg. Doel is een minimale verstoring van de teeltlaag, laag dieselverbruik, grote capaciteit en minder gebruik van chemie.

Op de Nederlandse markt is nu een variant van de schijveneg verschenen. De kettingeg van de Australische fabrikant Kelly Engineering met werkbreedtes van 4 tot 15 meter. De uitvoeringen van 4 tot 9 meter breed voor de Europese markt worden in het Duitse Stolpen gebouwd. Deze machinefabriek bouwde ook de opraapwagens voor Kverneland (Vicon en Deutz-Fahr).

Martin Heerema van het bedrijf Agri Bio-Solutions uit Groningen is de importeur. Heerema specialiseert zich in machines met een alternatieve werking, en dan vooral voor biologische telers en mechanische onkruidbestrijding. Voorbeelden zijn merken als CombCut, Kvick-Finn, Duro-France en BB Umwelttechnik.

De kettingeg bestaat uit een 9 meter lang transportframe met daarin vier lange kettingen van schijven. Elke schijf heeft bovenop een oog en onderop een haak waarmee deze met de volgende schijf is verbonden. Zo wordt een ketting gevormd met schijven die in een hoek op de rijrichting staan. Dat geeft afhankelijk van gekozen schijf een snijdende werking in de grond.

Kettingen in ruitvorm

De kettingen liggen in een ruitvorm waardoor grond, stoppels of gewasresten zowel van links naar rechts en andersom worden bewogen. Daarmee werkt de kettingeg bijvoorbeeld bij stoppelbewerking van maisland het perceel mooi vlak af.

Die afwerking is te zien op een demo van de 4 meter brede versie in Friesland. Een 125 pk John Deere 6430 trekt de eg met gemak bij een snelheid van 12 kilometer per uur over de stoppel. In bochten op de kopakker blijft de eg aan de grond en laat zich soepel om trekken. Voor het eggen van een hoek is de machine vlot te heffen en op zijn wielstel achteruit te drukken.

De kettingen draaien op een onderhoudsvrije lager aan beide zijden. Aan het begin, bij dat lager, heeft elke ketting twee snijschijven om gewasresten te snijden en te voorkomen dat ze wikkelen. Daarna volgen de holle schijven. Naar keuze zijn er ook schijven met een scherpe rand voor de hardere kleigronden, tandenschijven en pikkelschijven voor een agressieve werking.

Alle schijven hebben een diameter van 33 centimeter. Wie een beetje handig is, verwisselt de vier kettingen in een uur. Veel zal het wisselen niet voorkomen. Eenmaal de juiste schijf en afstelling gevonden, wordt hier niet meer aan gesleuteld leert de ervaring.

Voor een goede werking is het belangrijk de kettingen op spanning te houden. Anders gaat de machine springen en slijt de ketting te snel. Daarvoor zijn diverse instel mogelijkheden via spindels zowel bij de lagers als op de dissel om de machine exact horizontaal te zetten.

Compact bij transport

Er is geen sprake van disselvering via een topdrukcilinder in transport. Ondanks de lengte wel blijft de eg wel compact in breedte met 2,4 meter en een hoogte van 2,3 meter. Door de positie van het wielstel buigt de eg niet binnendoor in een bocht. Voor langdurig parkeren is de hefcilinder te ontlasten met een stalen frame.

Tot 4 liter diesel per hectare

Afhankelijk van type ketting heeft de machine met 31.000 euro een stevige prijs. De 6 meter brede uitvoering met steunwielen kost 45.000 euro. Tegelijk is er theoretisch een hoge capaciteit met 3 tot 6 hectare per uur. Samen met de ondiepe en dus weinig vermogen vragende grondbewerking, zou eggen slechts 2 tot 4 liter diesel per hectare kosten.

De machine van 4 meter breed weegt 3.000 kilo en houdt ook in het werk de transportwielen (maat 340/55-16) aan de grond. Deze rijden de grond tijdens het werk dus ook even vast, wat overigens niet terug is te zien in het resultaat.

Vanaf de zes meter brede versie zijn er steunwielen gemonteerd die de machine meer stabiliteit geven. Kelly Engineering stelt dat bij een 12 meter brede machine de ketting pas na 12.000 hectare versleten is. Omdat de ketting in het midden harder slijt dan op de uiteinden, zijn die schakels nog te verwisselen met de schijven op de uiteinden van de ketting.