Zorgen in aardappelsector over AM en wratziekte

Voor het beter beheersbaar maken van quarantaineorganismen als aardappelcysteaaltjes, bruinrot, ringrot en wratziekte is de Europese Commissie bezig met voorstellen voor nieuwe verordeningen. Bestuurders van LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente praatten vorige week tijdens een webinar aardappeltelers bij over het nieuwe fytosanitaire wetgevingskader in de Europese Unie.

Voorzitter Peter Berghuis van LTO-werkgroep Pootaardappelen stelt dat voor zover hij het nu kan bekijken, de voorstellen voor de nieuwe verordeningen van bruinrot, ringrot en wratziekte geen problemen opleveren. Voor bruinrot is hij tevreden over de aanpassing dat na een besmetting alleen beperkingen gelden voor de betreffende partij en niet meer voor een heel bedrijf.

Volledige uitroeiing

Problemen heeft de vakgroep wel met het voorstel van de Europese Commissie om in te zetten op volledige uitroeiing van aardappelcysteaaltjes voor de beheersing van AM. Dit is niet realistisch, oordeelt Berghuis. 'Wij weten dat als Nederlandse aardappelsector en worden daarin ondersteund door onder meer de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid.'

Daarnaast wil de Europese Commissie voor het bemonsteren op AM overstappen op een methode waarbij besmettingen worden vastgesteld op basis van dode en levende cysten. Hiervan zegt Berghuis dat keuringsdienst NAK al heeft aangetoond dat dode cysten geen rol spelen bij AM-besmettingen. 'Het heeft dan ook geen nut om die mee te nemen in de analyse. Wij vragen Brussel om de bemonstering alleen te focussen op levende cysten.'

Tijd winnen voor veredelaars

Voorzitter Dirk Jan Beuling van LTO-werkgroep Zetmeelaardappelen hoopt dat de vrijwillige bemonstering gehandhaafd blijft. 'Het advies is om dat na de teelt te doen en daarna een rassenkeuzetoets te laten uitvoeren. Het doel van ons plan van aanpak is tijd winnen om rassen te veredelen die resistent zijn tegen de nieuwe virulente AM-aaltjes in het zetmeelgebied.'

Voor wratziekte is de situatie in hetzelfde teeltgebied enigszins vergelijkbaar. In 2020 zijn besmettingen gevonden op twee percelen in de buurt van het Groningse Stadskanaal. Hierbij bleek het te gaan om de voor Nederland nieuwe fysio 38 van de schimmelziekte. Vanwege deze vondsten is de sector ook hiervoor een plan van aanpak opgestart.

Beuling zegt dat een eerste screening van bestaande zetmeelrassen is uitgevoerd. 'De resultaten zijn niet hoopgevend. Van de 51 getoetste rassen zijn 43 zwaar vatbaar voor de nieuwe fysio. Wel zijn we opgelucht dat de vier besmettingen in 2021 niet van de nieuwe fysio zijn. Ook voor wratziekte is ons doel de aantastingen isoleren en veredelaars de tijd geven om de juiste resistenties in te kruisen.'