'Spot de positieve trends'

Maar ik denk niet dat dit de oplossing is. We zijn met z'n allen volop aan het plannen voor 2022 en er gebeurt zoveel om ons heen, echt niet alleen stikstof! De pandemie houdt aan. De Europese Green Deal wordt concreet in wetsvoorstellen. Wat gebeurt er in Rusland, China, de VS en Afrika? Blijft de rente zo laag? Kunnen we extreem weer aan? Zelf krijg ik rond Nieuwjaar altijd de vraag wat de melkprijs gaat doen….

Lang geleden gingen mensen met zulke vragen naar het Orakel van Delphi. Je kreeg dan meestal vage boodschappen mee. Achteraf kon het Orakel altijd zeggen: je hebt het verkeerd begrepen. Wat dat betreft is de ambacht van vooruitziendheid de laatste tweeduizend jaar niet veel veranderd.

Tegenwoordig hebben bedrijven hele afdelingen met antennes voor wat er aan komt en hoe daarop te reageren. Zo publiceert de Europese Commissie in december weer de jaarlijkse 'Outlook' voor landbouwmarkten de komende tien jaar. Interessant vind ik hoe leiders reageren.

Er zijn er die zeggen: dank je, maar vertel me niet wat ik moet doen (want ik ben hier de baas). Andere zeggen: en wat moet ik nu doen? Ik heb geleerd op beide situaties voorbereid te zijn. Inderdaad: 100 procent zekerheid bestaat niet.

Mijn boodschap: zet je sensoren aan en blijf de kranten lezen. Wat weten we? Is het waar? Wat betekent het voor mij? Er lijken alleen maar bedreigingen te zijn, maar als je dieper graaft, vind je kansen. We produceren gezonde producten voor een groeiende wereldbevolking. Een half miljard Europeanen moet iedere dag eten. We zijn een moderne en populaire sector die met de natuur werkt en de laatste technieken. We bieden klimaatoplossingen.

Angst is dus een slechte raadgever. Wie herinnert zich niet de dotcomcrisis, de financiële crisis en de eurocrisis? Iedere keer was het gevoel: dit is het einde van een tijdperk en steeds kwamen we er weer uit. Dat gebeurt nu ook weer.