Raad van State: met spoed extra klimaatmaatregelen nodig

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), dat belast is met de doorrekening van het klimaatbeleid, concludeert dat Nederland zelfs in het meest gunstige scenario nog niet op koers ligt de klimaatdoelstelling voor 2030 te halen. In dat jaar moet de uitstoot minstens 49 procent lager uitkomen dan in 1990. In 2050 moet dat zelfs 95 procent zijn.

De doelen staan in de Klimaatwet, maar die worden dus niet gehaald, stelt het PBL. Het kabinet stelt in de donderdag gepubliceerde Klimaatnota dat er wel degelijk stappen zijn gezet. 'De klimaatcrisis is niet iets van de toekomst, die is al volop aan de gang', waarschuwt vicevoorzitter Thom de Graaff van de Raad van State. 'En dat had het parlement en de regering allang wakker moeten schudden.'

Hij wijst onder meer op een recent rapport van het VN-klimaatpanel IPCC, waarin gewaarschuwd wordt dat de aarde sneller opwarmt dan eerder gedacht. Ook bijvoorbeeld de overstromingen in Limburg van afgelopen zomer onderstrepen volgens de Raad van State dat klimaatverandering zich ook in Nederland al laat voelen.

Ernstig en zorgelijk

Dat de klimaatdoelen uit zicht raken, is 'ernstig en zorgelijk', vindt De Graaf. Het kabinet mag demissionair zijn, het is nog altijd gebonden aan de Klimaatwet. Die is juist opgesteld om ervoor te zorgen dat er voortdurend stappen worden gezet richting de klimaatdoelstellingen, ook als de wisseling van de wacht, zoals nu, langer duurt dan gehoopt.

De Raad van State vindt daarnaast dat de Klimaatwet moet worden aangescherpt. Mede op aandringen van Nederland is inmiddels Europabreed afgesproken dat de uitstoot in 2030 met 55 procent moet zijn verlaagd. Het zou volgens De Graaf 'wel heel raar zijn' als Nederland daar zelf niet in meegaat.

Resultaatverplichting

Bovendien zou de doelstelling voor 2030 in de Klimaatwet een harde resultaatverplichting moeten worden. Het huidige doel van 49 procent is slechts een inspanningsverplichting. Ook pleit de Raad van State ervoor een tussendoel te formuleren voor 2040.

Ook voor de partijen aan de formatietafel heeft de Raad van State aanbevelingen. Zo zou er in een volgend kabinet een aparte minister moeten komen die de verantwoordelijkheid draagt voor het totale klimaatbeleid. Nu is het klimaatbeleid ondergebracht bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Flinke slag

Het demissionaire kabinet vindt zelf dat het 'een flinke slag' gemaakt heeft om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Maar het erkent ook dat meer maatregelen nodig zijn om de doelen uit de Klimaatwet te halen. Dat staat in de Klimaatnota die staatssecretaris Dilan Yesilgöz-Zegerius donderdag heeft aangeboden aan de Tweede Kamer.

In de Klimaatnota legt het kabinet verantwoording af over de voortgang van het klimaatbeleid en blikt het vooruit op de prioriteiten voor het komende jaar. Daarbij wordt evenwel veel overgelaten aan het nieuwe kabinet, waarover nu nog onderhandeld wordt door de vier huidige coalitiepartijen: VVD, D66, CDA en ChristenUnie.

Maatregelen in de pijplijn

Er zitten nog steeds maatregelen in de pijplijn die nu nog niet zijn meegeteld. Het kabinet rekent er daarnaast op dat de extra miljarden die op Prinsjesdag zijn uitgetrokken voor het klimaat een extra bijdrage zullen leveren. Maar om het doel van 49 procent zeker te halen, is ook dan nog een extra inspanning nodig.