Lelieteelt maakt grote stappen in verduurzaming

Achtergrond Bollenteelt Lisa Schouten 15 sep 2021 om 13:00uur

Met de ogen gericht op de te behalen duurzaamheidsdoelen van 2030 zet stichting ROL zich in voor de verduurzaming van de lelieteelt. De organisatie heeft de afgelopen jaren al veel bereikt in het terugdringen van het gebruik van chemische gewasbescherming. Zo ook in Drenthe. Toch heerst er onrust bij omwonenden in de gemeente Westerveld.

Lelieteelt+maakt+grote+stappen+in+verduurzaming

De toenemende bezorgdheid van inwoners in de gemeente over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen heeft geleid tot een vergaande polarisatie tussen telers en omwonenden. Er wordt naar de overheden – Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten – gekeken om handelend op te treden en een dialoog tussen beide partijen op gang te brengen.

Tijdens de open dag van stichting Regionaal Onderzoek Lelieteelt in Noord- en Oost-Nederland (ROL) op donderdag 2 september benadrukte lelieteler Marcel Markhorst uit het Overijsselse Brucht dat het van belang is dat de dialoog wordt bevorderd. 'De telers willen graag laten zien dat ze duurzaam te werk gaan. Ze staan open voor het doen van onderzoeken en proeven. Het wordt tijd dat dit ook naar de buitenwereld wordt getoond', vindt de teler.

Pilot

Naar verwachting wordt de drie jaar durende pilot 'Duurzame bollenteelt Drenthe' begin oktober goedgekeurd. Het doel van het programma is om kennis te ontwikkelen die moet leiden tot een fundamentele verbetering in de verduurzaming van de lelieteelt.

Telers willen laten zien dat ze duurzaam te werk gaan

Marcel Markhorst, lelieteler in Brucht

Daarbij wordt aangehaakt op onderzoeken die nu al worden uitgevoerd door stichting ROL, Wageningen University & Research en de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur (KAVB).

Ook moet de toelating van een middelenpakket met lagere milieubelasting worden gerealiseerd. Er zijn veel gewasbeschermingsmiddelen met een lagere milieubelasting beschikbaar in andere sectoren, die ook goed in de teelt van lelies kunnen worden toegepast. Daarnaast zet de pilot in op een open gesprek tussen telers en omwonenden, zodat meer begrip ontstaat voor elkaars situatie.

Vuurbestrijding

Stichting ROL onderzoekt al een aantal jaren of het mogelijk is om met een forse reductie van gewasbeschermingsmiddelen kwalitatief goede lelies te telen. Het voornaamste doel daarbij is de beheersing van de schimmelziekte Botrytis elliptica (vuur). Op het proefveld in Vledder in de gemeente Westerveld liggen verschillende proeven voor virus-, vuur- en onkruidbestrijding.

Op het proefveld onderzoekt stichting ROL of hulpstoffen en groene middelen hetzelfde resultaat kunnen bereiken als mancozeb. 'Steeds meer gewasbeschermingsmiddelen verdwijnen. Voor de lelieteelt is het zaak nieuwe groene middelen te vinden', zegt voorzitter Hans Kok van stichting ROL.

Expertisecentrum Bloembollenteelt

Voor de toepassing van groene gewasbeschermingsmiddelen werkt de stichting samen met het Expertisecentrum Bloembollenteelt van toeleverancier Agrifirm-GMN.

• Lees ook: Stichting ROL: ' Weerbare lelies leveren middelenbesparing op '

'Bij de gevoelige LA-cultivars schijnen biologische middelen weinig effectief te zijn in vuurbestrijding. Bij de minder gevoelige Oriëntals was de vuuraantasting bij veel behandelingen vergelijkbaar met onbehandeld', zegt Kok. 'Hieruit blijkt dat de ontwikkeling van weerbare lelies een belangrijke stap is in het verduurzamen van de lelieteelt.'

Biostimulanten

Naast de groene middelen wordt een scala aan biostimulanten, die via de bodem of via bladtoepassing de lelies weerbaarder moeten maken, getest op het proefveld. De producten variëren van algen tot kalk.

Een andere methode om biostimulanten te verspreiden over het gewas, is via druppelirrigatie. 'Dit jaar hebben we geen gebruikgemaakt van deze methode, omdat het voorjaar en de zomer al nat genoeg waren', verklaart Kok.

'Functionele bloemstroken vangen bladluizen op in lelie'

Op het proefveld in het Drentse Vledder zijn functionele bloemstroken aangelegd tussen de lelies om bladluizen op te vangen. Een voorbeeld is tagetes (afrikaantjes). 'Uit de proef is gebleken dat bij de velden met lelies omringd door bloemstroken minder luizendruk optrad dan bij de lege velden', zegt voorzitter Hans Kok van stichting ROL. 'Maar hier kunnen nog geen harde conclusies aan worden verbonden, omdat het onderzoek op grotere schaal moet worden uitgevoerd.' Daarnaast zijn veel telers de afgelopen jaren overgestapt op minerale olie voor de bestrijding van bladluis. 'Dit product valt onder de biologische teelt. Ook is er bij dit product geen sprake van milieubelasting', zegt Kok.