Experts: speculant remt bedrijfsovername in Noord-Holland

Nieuws Noord-Holland Ida Hylkema 24 jun 2021 om 15:06uur

De hoge grondprijs en een prijsopdrijvend effect door speculanten hebben een negatief effect op bedrijfsovername in de land- en tuinbouw in Noord-Holland. Ook regelgeving, gebrek aan perspectief en de toenemende polarisatie schrikken jonge boeren af.

Foto: VidiPhoto
BEMMEL – Op de akkers van Landgoed Doornik in Bemmel, onderdeel van landschapspark Lingezegen, worden dinsdag oude Hollandse graanrassen ingezaaid voor het nieuwe seizoen. In eerste instantie gaat het om rogge, spelt van Hoosterhof (Limburg) en rivet. Komend voorjaar volgt ook nog op drie velden lupine. Volgens initiatiefnemer Louis Dolmans van Doornik Natuurakkers uit Bemmel, die zo’n 20 ha. aan weide en akkerbouwgrond pacht van Lingezegen, worden de oude graanrassen biologisch-dynamisch geteeld en hebben ze een grotere variëteit aan mineralen dan het doorsnee graan. Verbouwen van de oude gewassen zorgt voor een grotere biodiversiteit in de natuur. In samenwerking met molenaars en bakkers in de omgeving wordt van het meel brood gebakken. Volgens Dolmans is de vraag inmiddels groter dan het aanbod. Dolmans, die op latere leeftijd pas boer werd, is het project in 2010 gestart om zowel de akker- als weidevogelstand te stimuleren.

Dat kregen leden van de commissie Natuur, Landbouw en Gezondheid van de provincie Noord-Holland woensdagavond te horen tijdens een expertmeeting over bedrijfsopvolging en het aantrekken van talent in de agrarische sector. Het aantal land- en tuinbouwbedrijven is er de afgelopen twintig jaar sneller gedaald dan het landelijk gemiddelde. Ook zijn er relatief meer 55-plussers zonder opvolger. Het gaat om ruim duizend agrarische bedrijven die de komende tien jaar zullen stoppen.

'Als je kijkt naar de grond in plaats van de bedrijven, zien de cijfers er heel anders uit', relativeerde akkerbouwer Johan Barendregt. 'Veel grote bedrijven hebben wel een opvolger en dat zijn ook de bedrijven die toekomst hebben. Er is een generatie jonge boeren die een goede sector kan vormen, maar dan moet de politiek wel perspectief bieden.'

‘Hoe groter het bedrijf en de verdiencapaciteit, des te meer animo er is om het over te nemen’, was ook de boodschap van Bob van der Hout, directeur Food & Agri Rabobank Noord-Holland Noord. Daarnaast zijn er ook mogelijkheden voor nieuwe intreders die voedselproductie op een andere manier aanpakken dan de reguliere boeren. De vereniging Toekomstboeren helpt deze nieuwe boeren en telt inmiddels driehonderd leden. Maar ook deze boeren en tuinders hebben last van de hoge grondprijs, zei Klarien Klingen van Toekomstboeren. ‘Toegang tot grond is de voorwaarde om te kunnen boeren. Speculaties drijven de prijs op.’

'Ga in gesprek'

Van der Hout bevestigde dat beeld. ‘Wij zien een prijsopdrijvend effect door speculaties van partijen die niets met de landbouw te maken hebben. De lage rente speelt hier ook een rol in. Het is een lastig vraagstuk.’
De provincie heeft weinig invloed op deze speculanten en de grondprijs, maar kan wel een rol spelen in het aantrekkelijk maken en houden van de agrarische sector voor jongeren. ‘Ga in gesprek met ondernemers en heb aandacht voor wat er al wel is gedaan op bijvoorbeeld het gebied van duurzaamheid. Promoot de sector en zoek daarin samenwerking met anderen’, adviseerde de Rabobankman.

Daarnaast kan de provincie invloed uitoefenen op de procesgang en de vergunningverlening, zo kregen de statenleden en gedeputeerde Ilse Zaal als tip mee. De gedeputeerde zegde toe hiernaar te zullen kijken. ‘Heldere regelgeving is een uitdaging van deze tijd. We gaan hier met verschillende overheden samen mee aan de slag.’