Drempels in ruggenteelt gaan toch niet door

Minister Schouten geeft gehoor aan een meerderheid in de Tweede Kamer om de maatregel niet in werking te laten treden. De Kamerleden waren van plan om hierover een motie in te dienen. Dit betekent dat telers op klei en löss niet verplicht zijn drempels tussen ruggen, of een van de andere opties daarvoor, toe te passen om afspoeling van meststoffen te voorkomen.

Een van de andere opties voor telers was om de teeltvrije zone langs watergangen te verbreden tot minimaal 3 meter breed. Omdat het besluit al gepubliceerd is in de Staatscourant is het niet mogelijk om het wetsartikel te schrappen. In plaats daarvan zorgt Schouten ervoor dat artikel 8b van het Besluit gebruik meststoffen niet in werking zal treden.

Tweede Kamerlid Jaco Geurts (CDA) noemt het besluit van Schouten goed nieuws voor akkerbouwers. In de sector waren er grote bezwaren tegen de aanleg van drempels, die moesten ervoor zorgen dat er minder nitraat afspoelt. De bedachte maatregels was volgens onder meer LTO Nederland onuitvoerbaar.

De Zeeuwse akkerbouwer Martijn van der Bijl uit Zonnemaire op Schouwen-Duiveland startte een actie via onder meer sociale media tegen de verplichte maatregel om drempels aan te leggen in percelen met ruggenteelten. Hij werd daarbij ondersteund door de LTO-vakgroep Akkerbouw. Door de toepassing van drempels in ruggenteelt zou mechanische onkruidbestrijding onmogelijk gemaakt worden.

Volgens deskundigen van Wageningen University & Research is er onvoldoende kennis beschikbaar over het nut van drempels tegen uitspoeling in de ruggenteelt. Er heeft enkel experimenteel onderzoek plaatsgevonden in een niet-representatief gebied voor Nederland, namelijk alleen in hellende, erosiegevoelige gebieden. Er zijn geen gegevens bekend over de effectiviteit van de drempels op vlakke percelen.

Onderzoek

Schouten erkent in de brief dat de kennis over het effect van drempels nog niet volledig is. 'De eerste onderzoeksresultaten laten zien dat in de ruggenteelt met drempels een duidelijk effect op het volume oppervlakkig afstromend water werd gemeten. Met de vermindering van de oppervlakkige afstroming spoelde ook minder sediment af. Ook bij de ruw aangelegde ruggen werd minder oppervlakkige afstroming gemeten, zij het minder geprononceerd. Het blokkerende effect nam lopende het seizoen af. Op de percelen waar in de loop van 2020 hevige neerslag optrad, zijn drempels weggespoeld. Analyse van de concentraties in het opgevangen afgestroomde water en sediment wordt nog uitgevoerd. Komend jaar zal verder onderzoek plaatsvinden, waarna publicatie zal plaatsvinden in de tweede helft van 2022.'

Volgens Schouten betekent het niet invoeren van de drempelmaatregel dat het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn niet volledig wordt uitgevoerd en dus niet volledig wordt voldaan aan de voorschriften van de Nitraatrichtlijn. 'Het nemen van maatregelen om afspoeling van nutriënten te beperken, blijft onverkort van belang', schrijft de landbouwminister.' Ik zal dit dan ook opnieuw bezien bij het opstellen van het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn ten behoeve van de verantwoordelijkheden in het kader van de waterkwaliteit.'

Vrijwillige maatregelen

Schouten doet in de Kamerbrief ook nog een oproep aan telers. 'Het zou met het oog op de invulling van het zevende Nitraatactieprogramma behulpzaam zijn als de sector hiervoor het komende groeiseizoen zelf vrijwillig maatregelen treft. Hierbij kunnen landbouwers gebruikmaken van reeds opgedane kennis en ervaring via bijvoorbeeld het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer.'

Een woordvoerder van de minister laat weten dat de doelstellingen om de af- en uitspoeling van nitraat tegen te gaan, nog steeds overeind staan. 'We willen de waterkwaliteit verder verbeteren. Het is goed als de praktijk daar in de praktijk mee aan de slag blijft gaan, zodat we goede maatregelen hebben voor het zevende actieprogramma. Uiteindelijk gaat het erom dat we maatregelen vinden die werken en voor de sector uitvoerbaar zijn.'