Stikstofwet moet over links of over rechts

Landbouwminister Carola Schouten heeft deze week haar wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering gepresenteerd. Het lijkt wel of niemand er blij mee is. De landbouw niet, de milieuorganisaties niet en ook de Raad van State is kritisch. Komt deze wet wel zonder kleerscheuren door de Tweede en Eerste Kamer?

Stikstofwet+moet+over+links+of+over+rechts
© Tony Tati

Carola Schouten had zich ongetwijfeld wat mooiers voorgesteld, toen ze drieënhalf jaar geleden ambitieus met het ministerschap begon. Kringlooplandbouw invoeren en het verdienvermogen van de boer verbeteren, was het devies.

Maar veel ministeriële energie gaat nu naar het repareren van stikstofwetgeving. Op dit moment misschien wel dé politieke splijtzwam van politiek Den Haag.


Uitspraak Raad van State

Want hoe moet het nu verder? Sinds de uitspraak van de Raad van State op 29 mei 2019 over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) is vergunningverlening voor bouw- en infrastructurele projecten op losse schroeven komen te staan. Via een spoedwet werd de eerste stikstofnood gelenigd door onder meer de maximumsnelheid voor auto's op snelwegen overdag te verlagen naar 100 kilometer per uur.

De minister levert ongeveer de helft van wat nodig is

Laura Bromet, Tweede Kamerlid GroenLinks

De voermaatregel voor de melkveehouderij, waar deze zomer veel over te doen was, redde het niet. In plaats daarvan kijkt de landbouwminister nu naar stikstofruimte die beschikbaar komt vanuit de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen.


Reductiemaatregelen

Voor de lange termijn is er veel meer nodig. Een uitgebreid pakket met reductiemaatregelen. Voor de landbouw betekent dat onder meer uitkoopregelingen, extern salderen, verleasen van stikstof, nieuwe staltechnieken en andere bronmaatregelen.


Dit soort maatregelen wordt nog niet concreet benoemd in het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering dat Schouten dinsdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Maar de richting is wel duidelijk.


Politieke stuurmanskunst

Het zal heel wat politieke stuurmanskunst vergen om het wetsvoorstel door de Tweede Kamer en daarna Eerste Kamer te loodsen. In de Tweede Kamer is minimaal een stem van de oppositie nodig en in de Eerste Kamer zijn er zes nodig.

De Spoedwet aanpak stikstof haalde het eind 2019 in de Eerste Kamer ternauwernood met steun van de SGP, Groep Otten en 50Plus. Dat deze merkwaardige coalitie de minister opnieuw zal helpen, is verre van vanzelfsprekend.


Stevige aanpassingen

De SGP geeft aan dat het de wetgeving zonder stevige aanpassingen zeker niet zal steunen. 'Het is volstrekt onduidelijk wat het perspectief en de impact van deze wet zijn voor het bedrijfsleven', stelt een SGP-woordvoerder. 'Wat is bijvoorbeeld het perspectief voor legalisatie van PAS-melders en andere bestaande bedrijven?'


Landbouwminister Carola Schouten geeft een toelichting op het wetsvoorstel.
Landbouwminister Carola Schouten geeft een toelichting op het wetsvoorstel. © Dirk Hol

De SGP gelooft meer in een gebiedsgerichte aanpak en is bang dat de wet zal zorgen voor een landelijk houdgreep. 'Het maatregelenprogramma wordt expliciet gekoppeld aan de resultaten van monitoring en het halen van de doelstelling in 2030. Wij vrezen jojobeleid dat de gebiedsgerichte aanpak en het draagvlak daarvoor ondermijnt.'


GroenLinks en PvdA

Aan de andere kant van het politieke spectrum kan Schouten een beroep doen op GroenLinks en PvdA. Deze partijen trekken samen op in het stikstofdossier. GroenLinks heeft zelfs een eigen initiatiefwetsvoorstel ingediend dat op 9 november wordt behandeld in de Tweede Kamer.


Schouten heeft al gesproken met GroenLinks. 'Maar de minister levert ongeveer de helft van wat nodig is', zegt Tweede Kamerlid Laura Bromet van GroenLinks. 'Het is te weinig. Wij willen dat er een stikstofreductie van 50 procent komt, zoals ook de commissie-Remkes heeft geadviseerd. Daarnaast is er volgens ons 6 miljard euro nodig voor natuurherstel, het dubbele van de 3 miljard euro die de minister voorstelt.'


Rechtsgang

Ondertussen dreigen Mobilisation for the Environment (MOB), Greenpeace en Milieudefensie alweer met een rechtsgang. 'Het wetsvoorstel komt neer op pappen en nathouden. Nieuwe gerechtelijke procedures zijn onvermijdelijk en die zal de staat dan weer verliezen', stelt voorzitter Johan Vollenbroek van MOB.


Schouten zet miljarden in voor natuurversterking en stikstofreductie

Het kabinet trekt in totaal 6 miljard euro uit om de stikstofdepositie in kwetsbare natuurgebieden te verminderen. Daarvan gaat 3 miljard euro naar natuurversterking. 2 miljard euro is bedoeld om de uitstoot van landbouw, verkeer, bouw en industrie te verminderen. 1 miljard euro is gereserveerd om een gedeeltelijke vrijstelling mogelijk te maken voor de bouw. De overheid wil dat in 2030 minimaal de helft van de natuur in beschermde Natura 2000-gebieden op een 'gezond' stikstofniveau zit. Om dat te realiseren, moet de stikstofemissie in Nederland tot 2030 met 26 procent naar beneden. Voor de landbouw komen er middelen voor investeringen in duurzame stallen. Ook wordt er geïnvesteerd in minder eiwit in veevoer en 'betere mestaanwending', schrijft landbouwminister Carola Schouten. Een omschakelfonds van 175 miljoen euro helpt boeren om deze stappen te zetten. Daarnaast kom er geld beschikbaar voor stoppersregelingen. Schouten heeft een doorlichting van de Natura 2000-gebieden laten uitvoeren. Onder meer om na te gaan of herstel van de structureel zwakke gebieden mogelijk is. 'Dat kan. De vraag is alleen tegen welke prijs en of dat proportioneel is', staat in de persverklaring. 'Een snelle route is er niet.' Het Rijk gaat dat gesprek aan met de Europese Commissie, in samenwerking met de provincies. Ook kijkt het kabinet of bepaalde beschermde soorten niet beter 'op andere plekken kunnen floreren'. De afdeling advisering van de Raad van State zet in een advies een aantal kritische kanttekeningen bij de wet. Vooral over de vrijstelling voor de bouw is de Raad van State kritisch. Het kabinet doet er volgens de Raad van State verstandig aan om de vrijstellingsregeling te vervangen.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Donderdag
    14° / 11°
    95 %
  • Vrijdag
    13° / 6°
    20 %
  • Zaterdag
    12° / 4°
    20 %
Meer weer