Maak onze voedselimport kleiner

Hoewel Nederland veel landbouwproducten exporteert, is het land voedselafhankelijk van het buitenland. Normaal levert dit grote welvaart en een gevarieerd dieet op. Maar tijdens een pandemie is dit risicovol. De handel kan bemoeilijkt worden. Een onderzoek of de voedselafhankelijkheid van het buitenland nu een onverantwoord risico vormt, is dringend nodig.

Een vierde van onze import komt uit ontwikkelingslanden. Of en hoe de coronacrisis de voedselimport uit deze landen zal beïnvloeden, is nog onduidelijk.

Als het virus er voet aan de grond krijgt, kan de schade gigantisch zijn. De hygiëne in deze landen is slechter, grote gezinnen delen kleine huizen, gezondheidszorg is onderontwikkeld en er zijn al veel gezondheidsproblemen.

Harde brexit

Nog eens 1,5 miljard euro aan voedsel komt uit Groot Brittannië, en een harde brexit is nog steeds mogelijk. 3,2 miljard euro komt uit Zuid-Europa, waar de landbouw al tegen problemen aanloopt door de coronacrisis.

De VN en Wereldhandelsorganisatie waarschuwen ook voor wereldwijde problemen in de voedseltoevoer. De voedselaanvoer van Nederland staat dus mogelijk onder druk.

Zelfs bij een kleine kans dat onze voedselaanvoer spaak loopt, is ingrijpen noodzakelijk, omdat de schade groot zou zijn. Nederland kan de voedselafhankelijkheid van het buitenland sterk verlagen, blijkt uit onderzoek van Wageningen University & Research. Maar dat gaat niet over een nacht ijs.

Heldere informatie nodig

Het zaaiseizoen is binnenkort al en productieprocessen zullen op de schop moeten. Dit is gemakkelijk noch goedkoop. Iedere plantensoort is anders, dus er zal ook heldere informatie beschikbaar moeten zijn om te helpen bij het overstappen naar andere producten.

Daarbij lopen ondernemers een risico, door in te zetten op de Nederlandse markt. Dit risico moet afgedekt worden door de overheid. Overstappen op andere productie creëert ook kansen. Nederlandse boeren worden hard geraakt door corona. Exporteren wordt moeilijker of onmogelijk en producten voor de horeca verloren hun afzetmarkt.

Boeren worden terecht financieel ondersteunt. Dit is echter geen vetpot en afhankelijkheid van Den Haag zou niet de voorkeur moeten hebben. Luxeproducten verkopen lastiger in tijden als deze, terwijl noodzakelijk voedsel wel afzetmarkten kan vinden. Zowel commercieel als politiek gezien kan het veiligstellen van de voedseltoevoer voordelig zijn.

Zonder boeren geen eten

Tijdens de protesten werd al duidelijk gemaakt: zonder boeren geen eten. Het is mogelijk dat Nederland dit binnenkort aan den lijve ondervindt. Als de voedseltoevoer sterk afneemt, moet Nederland die klap deels zelf op kunnen vangen.

De tijd om onderzoek te doen naar de risico's van voedselafhankelijkheid tijdens een pandemie was eigenlijk twee maanden geleden. Er kan nu nog net gezaaid worden. Boeren kunnen deze grote omslag niet bewerkstelligen zonder afdekking van risico's en voldoende kapitaal, coördinatie en informatie.

De overheid zal zich betrouwbaar moeten tonen en op tijd de helpende hand moeten kunnen uitreiken, wil dit lukken.