Gebiedsraadvoorzitter O-gen: 'Straks wordt alles verambtelijkt'

Coöperatie O-gen gaf jarenlang het gebiedsbeleid vorm in de Kromme Rijnstreek, de Utrechtse Heuvelrug en de Gelderse Vallei. Met 280 leden, waaronder veel agrariërs, twintig gemeenten en twee waterschappen, werden projecten uitgezet en uitgevoerd voor natuurontwikkeling, plattelandsvernieuwing en landbouwstructuurverbetering.

O-gen stopt dit najaar met alle activiteiten, omdat provincie Utrecht niet langer een exploitatiesubsidie wil verstrekken, legt Wolleswinkel uit.

Hoe kan dit gebeuren?

'Provincie Utrecht begon drie jaar geleden zand in de motor te strooien met een interne juridische discussie over of een adviseur van de provincie ook uitvoerder van projecten kan zijn. Op de achtergrond speelde mee dat de provincieorganisatie problemen had met andere projecten, zoals de Uithoflijn.

'Wij vinden het vreemd. De provincie heeft er vanaf het begin bij gezeten, ons ook actief om advies gevraagd en van die dubbelrol tot dan nooit een probleem gemaakt.'

Hebben de juristen dan geen punt, dat tegelijk adviseren en uitvoeren wringt?

'Juridisch gezien klopt het. En je zou opdrachten ook kunnen aanbesteden, maar dan heb je nog niet de goede werkwijze te pakken. Voor het draagvlak werkt het echt beter als een organisatie uit de regio het daar ook uitvoert. In werkelijkheid gebeurde dit al twintig jaar zo.'

Is er gewerkt aan een oplossing?

'Jazeker, er zijn heel wat advocaten- en adviesbureaus aan ons voorbij getrokken. En we hebben bijvoorbeeld nog voorgesteld te werken met een preferred partnerschap.

'Bij het uiteindelijke voorstel verdween al het werk dat O-gen doet in ambtelijke procedures. Dan blijven de vogels in de lucht hangen en daar kan de organisatie niet van leven. Als er geen zicht is op opdrachten, houdt het snel op.'

Wat blijft er liggen nu O-gen eind dit jaar stopt?

'Het belangrijkste is denk ik de gebiedsgerichte aanpak van het stikstofprobleem. O-gen was gevraagd daar advies over uit te brengen, juist om hun kennis van en draagvlak in het gebied. Dan is het heel wrang dat dit waarschijnlijk niet meer wordt benut. Verder worden projecten die dit jaar kunnen worden afgerond ook gewoon afgerond.'

Hoe moet het nu verder in het gebied?

'We moeten blijven zoeken naar nieuwe vormen van samenwerking. Dat is ook een opdracht uit de gebiedsraad. Maar mijn angst is dat nu alles veel meer verambtelijkt, dat het niet zo soepel meer loopt als voorheen.

'Veel O-gen-projecten werden aan de keukentafel bedacht en in het gebied uitgevoerd. Dat geeft draagvlak. Nu denk ik dat de overheid gaat voorschrijven hoe het moet. Het is niet anders.'