Nederlanders pionieren met teelt moringa

Hoe tuinderszoon Jouke van den Berg ertoe is gekomen om Moringa oleifera te gaan telen? Dat had met zijn gezondheid te maken. Na een hartoperatie bleef hij zich gammel voelen en had hij last van migraine. Hij ging op zoek naar planten met een geneeskrachtige werking en had veel baat bij moringapoeder.

Om verse moringabladeren op de Nederlandse markt te kunnen brengen, investeerde Van den Berg een paar tientjes in enkele kilo's zaad uit India en begon hij in 2014 met de teelt in een kas die hij huurde van een kweker in Naaldwijk.

Vallen en opstaan

Het leerproces verliep met vallen en opstaan. Het bleek dat spint en trips en te veel droogte of vocht ervoor kunnen zorgen dat de plant zijn bladeren laat vallen. Ook vond Van den Berg een oplossing voor het transport van de verse bladeren, die snel bleken te verleppen en onder invloed van vocht konden gaan broeien en rotten.

Van den Berg is de teelt in Naaldwijk gestopt en huurt sinds vorig jaar een 2.000 vierkante meter tunnelkas bij een kwekerij in Portugal die helpt bij de productie. De kweker is wel weer van plan om de teelt in Nederland op te pakken, maar dan in oostelijk Brabant.

De zaken gaan goed, zegt de ondernemer, omdat moringa de afgelopen jaren in de belangstelling is komen te staan als superfood. 'Die term 'superfood' is wel enigszins misleidend, omdat geen enkel voedingsmiddel alle essentiële voedingsstoffen levert die het lichaam nodig heeft', zegt Edwin van der Maden, adviseur en projectmanager bij Wageningen University & Research (WUR).

Voedingssupplement

Van der Maden deed in 2015 onderzoek naar de productie en afzet van moringa, waarvan het poeder wel geschikt is als voedingssupplement, omdat de bladeren veel vitamines, mineralen als aminozuren en antioxidanten bevatten.

Naast de bladeren zijn de peulen, wortels, zaden, knoppen en bloemen van de moringa eetbaar. De olie uit de zaden van de plant is bruikbaar voor zeep, douchegel en shampoo, terwijl de pulp die overblijft na het persen van de zaden, een waterzuiverende werking heeft.

Wonderboom

De moringa dient in delen van Afrika en Zuidoost-Azië om ondervoeding tegen te gaan en wordt daar ook wel 'wonderboom' genoemd. Jaarlijks is theoretisch een oogst van 20.000 kilo bladeren per 1.000 vierkante meter mogelijk en voor 1 kilo poeder is zo'n 7 kilo blad nodig.

Uit het WUR-onderzoek uit 2015 bleek dat de producten die toen in voedingssupplementen- en gezondheidswinkels te koop waren, vooral uit India kwamen en dat de leveringsketens zeer informeel geregeld waren. De onderzoekers hebben niet boven water gekregen aan welke regels importeurs van moringa voldeden en welke kwaliteitsstandaarden van toepassing waren op het verwerkte moringamateriaal.

EKO-keurmerk

Dat was ook een van de redenen dat Van den Berg het heft in eigen hand heeft genomen. Zijn bladeren worden met de hand geplukt en zijn producten hebben het EKO-keurmerk.

In de webshop van zijn bedrijf Moringa's Finest verkoopt de ondernemer allerlei moringaproducten: van zaden, bomen en verse bladeren tot onder andere poeder, olie, capsules en thee. Een deel is afkomstig uit eigen teelt, een ander deel komt van een bedrijf uit India waar hij al jaren mee samenwerkt.

Zes jaar

Het poeder van eigen bladeren produceert Van den Berg zelf. Een boom gaat volgens de moringateler zo'n zes jaar mee. Het oogsten kan in principe het hele jaar door, maar dat is afhankelijk van het klimaat, de hoeveelheid takken die geplukt worden en de snoeiwijze.

Al met al heeft de ondernemer duizenden euro's moeten investeren, onder andere in de bouw van de website van Moringa's Finest en de huur van de kassen in Portugal. Afgelopen jaar heeft hij een omzet van meer dan een ton gedraaid. 'Je moet als ondernemer vaak drie jaar investeren, voordat je daar de vruchten van kunt plukken.'

In de toekomst wil Van den Berg zijn producten ook via distributeurs verkopen en meer producten op de markt brengen van planten die een geneeskrachtige werking zouden hebben, omdat er steeds meer vraag is naar een plantaardig dieet.

Mozambique

Een ander Nederlands moringa-initiatief is een project van MoSagri, dat in handen is van vier Nederlandse bedrijven, waaronder agrarisch handelsbedrijf Cefetra. In Mozambique beheert het bedrijf een experimentele moringaplantage van 2 hectare en heeft het 1.000 hectare in ontwikkeling. Daarnaast zijn er faciliteiten om moringaproducten, zoals poeder, thee en olie, te verwerken en te verpakken.

Oprichter en algemeen directeur Hugo Stam legt uit dat het aantrekkelijk was om in Mozambique moringa te gaan telen, omdat de prijs voor moringaproducten op de internationale markt hoog is en de verwachting is dat dit nog een aantal jaren zo blijft. Daarnaast kan de lokale bevolking haar menu aanvullen met moringa en met de teelt een stabiel inkomen verdienen.

Plantaardige eiwitten

Stam: 'En we kunnen met de moringateelt inspelen op de vraag naar plantaardige eiwitten, die steeds belangrijker worden in het kader van het milieu en de groeiende wereldbevolking.'