Struviet past naadloos in kringloopgedachte

Struviet is een fosfaatrijk mineraal dat je kunt winnen uit afvalstoffen: rioolwater, urine of blancheerwater dat vrijkomt bij de verwerking van aardappelen. Struviet is goed te gebruiken als fosfaatmeststof. Zowel waterschappen, eigenaren van rioolwaterzuiveringsinstallaties en aardappelverwerkers doen sinds enkele jaren hun best om boeren te interesseren voor de toepassing van struviet bij de bemesting van gewassen.

Voor de agrarische sector is struviet relatief nieuw. Het gebruik als meststof is sinds 2015 wettelijk toegestaan. De overheid staat het gebruik van struviet ook toe op derogatiebedrijven, dat is sinds enkele jaren duidelijk. Melkveehouders met derogatie mogen geen fosfaatkunstmest aanwenden. Maar omdat struviet is gemaakt van herwonnen fosfaat, beschouwt de overheid de meststof niet als kunstmest.

Struviet en grasteelt

Struviet past in theorie prima bij grasteelt, vanwege de trage afgifte van werkende stoffen. Bemesten van grasland met struviet gebeurt nu niet. Niet iedereen is ervan overtuigd dat struviet, gemaakt van rioolslib, volledig vrij is van residuen van geneesmiddelen en hormonen. Een meststof met zulke residuen is minder geschikt voor graspercelen met grazende koeien. Dit probleem is er sowieso niet bij struviet van aardappelverwerkers.

Struviet is een langzaam werkende meststof. Om reguliere meststoffen langzaam werkend te maken, moeten ze worden gecoat. Dat is bij struviet niet nodig.

Focus op maisteelt

Meststoffenleveranciers die struviet in hun assortiment hebben opgenomen lijken zich vooral te richten op de maisteelt. Dat struviet mogelijk wat duurder is dan kunstmestfosfaat, maakt voor deze maistelers niet uit. Ze mogen toch geen fosfaat in kunstmestvorm kopen.

'Het gebruik van struviet in de landbouw past naadloos in de kringloopgedachte', zegt ex-melkveehouder en heemraad Dirk-Siert Schoonman van Waterschap Vallei en Veluwe. 'In onze maatschappij is er veel aandacht voor hergebruik van reststromen. Hergebruik van poep en urine van de mens was nog een ontbrekende schakel.'

Geen concurrent

Schoonman ziet struviet niet als concurrent voor kunstmestvervangers die vrijkomen bij de verwerking van dierlijke mest. 'Beide stromen meststoffen kunnen bijdragen aan het sluiten van kringlopen. Op wereldschaal is fosfaat een eindige grondstof. Dat maakt het terugwinnen en hergebruiken van fosfaat uit rioolslib extra waardevol.

Waterschap Vallei en Veluwe is voorzichtig begonnen met de productie van struviet bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties in Apeldoorn en Amersfoort. Het waterschap werkt bij de afzet van het struviet onder meer samen met meststoffenleverancier Timac Agro. Dit bedrijf bewerkt het struviet tot een mestkorrel, via een proces waarin verhitten en fijnmalen de belangrijkste activiteiten zijn. Hierdoor ontstaat een mestkorrel die niet uitspoelt in water.

'En dat raakt aan een groot belang van het waterschap. Wij hechten aan gewasbemesting waarbij de kans op uitspoeling van mineralen zo klein mogelijk is', stelt Schoonman. Struviet past volgens hem prima bij dat uitgangspunt.

Mineralenbenutting

'Fosfaat komt vrij op het moment dat de wortels van de maisplant beginnen te groeien en behoefte hebben aan fosfaat. Dit maakt de meststof heel geschikt voor precisiebemesting van mais. De mineralenbenutting is gunstig en de kans op verliezen is klein.'

Schoonman verwacht dat de beschikbaarheid van struviet de komende jaren flink zal toenemen. 'Ook andere waterschappen zijn bezig om de productie van struviet mogelijk te maken. Waterschappen in Nederland zuiveren in totaal zo'n 1,5 miljard kuub rioolwater. Als je alle fosfaat in dat water herwint om struviet te maken, heeft de Nederlandse landbouw nauwelijks nog kunstmestfosfaat nodig.'