Met strokenteelt naar biodiverser bouwplan?

Achtergrond Groningen Tienke Wouda 06 dec 2019 om 11:35uur

Leiden bodemmaatregelen, strokenteelt en rassenmengels tot meer biodiversiteit in bouwplannen van noordelijke akkerbouwers?

Met+strokenteelt+naar+biodiverser+bouwplan%3F

Zeven boeren uit Groningen, Friesland en Drenthe, Delphy, Wageningen University & Research en Rijksuniversiteit Groningen onderzoeken deze en andere maatregelen als inzet van groenbemesters, niet-kerende grondbewerking en minder gebruik van middelen de komende drie jaar. Monitoring van akkervogels en insecten vormt hierbij een wezenlijk onderdeel.

Adviesorganisatie Delphy trekt het POP3-project dat onlangs werd afgetrapt in Zuidbroek. Doel van 'Innoveren naar duurzame en natuurinclusieve noordelijke bouwplannen' is om economisch en ecologisch zicht te krijgen op de effecten van diverse natuurinclusieve maatregelen, stelt projectmanager Jacob Dogterom van Delphy.

Goed verdienmodel

'We willen met maatregelen komen die voor een grotere groep boeren inpasbaar zijn op hun bedrijf. Zo hopen we de biodiversiteit te verhogen en een goed verdienmodel voor de boer te creëren.'

De vlinderbloemigen brengen stikstof in de bodem en dat kan een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit

Jacob Dogterom, projectmanager bij Delphy

Een van de zeven deelnemende akkerbouwers, Gert Noordhoff uit Bellingwolde, teelt sinds enige tijd wittekool, pompoen, haver, emmergraan en luzerne in stroken. De start hiervan was heel praktisch, zegt hij. 'Het agrarisch natuurbeheer stopte. Wij wilden kijken hoe we onze bedrijfsvoering biodiverser konden maken zonder te veel inkomstenverlies.'

Stabieler gewas

Noordhoff is voorzichtig positief over het invoeren van strokenteelt. 'We krijgen een stabieler gewas op basis van de juiste plaagbestrijding. Bovendien ligt er geen land meer braak. We verwachten dat het verdienmodel hierdoor beter is.'

• Lees ook: Streek is aan zet voor meer natuurinclusief

Ook voor de biodiversiteit lijkt strokenteelt zijn vruchten af te werpen. 'We hadden al veel vogels op onze percelen. Het land is nooit kaal, er is altijd bedekking.'

Een nadeel van strokenteelt is volgens de akkerbouwer de onkruidbestrijding, vooral op de randen tussen eenjarige en meerjarige gewassen zoals luzerne. Hij onderzoekt mogelijkheden om dit te verbeteren. Ook is hij bezig met de aanschaf van lichtere machines, zoals een werktuigdrager, om de bodem goed te houden.

Rassenmengsels

Naast strokenteelt zijn er binnen het project experimenten met rassenmengsels wintertarwe, wintergerst met wintererwt en wintertarwe met veldbonen op proefbedrijven Ebelsheerd in Nieuw Beerta en 't Kompas in Valthermond.

De gedachte achter deze proeven is dat als je rassen met verschillende resistenties die op dezelfde tijd afrijpen door elkaar mengt, dit tot een lagere ziektedruk in het gewas leidt. 'De vlinderbloemigen brengen bovendien stikstof in de bodem. Dat kan een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit', zegt Dogterom.

Zoektocht

De projectmanager wil bovendien proeven doen met mengsels van suikerbiet- en zetmeelaardappelrassen. Hij is hierover in gesprek met het bedrijfsleven. 'We moeten samen deze zoektocht maken.'

Gele kwikstaart wint

Waarom redt de gele kwikstaart met een reproductie van 3,45 jongen per jaar het wel en de veldleeuwerik met een reproductie van 0,98 jongen per jaar het niet op Oost-Groningse akkers? Over die vraag boog RUG-onderzoeker Raymond Klaassen zich. Hun eerste broedsel leggen beide soorten in wintertarwe. De gele kwikstaart broedt de tweede keer in aardappelen of bieten, de veldleeuwerik in grasland. Daar gaat het volgens Klaassen fout. 'Predatie speelt niet zo'n grote rol bij akkervogels. Gras is door de korte tijd tussen de maaibeurten een onveilig gewas voor de vogel.' Daarbij komt dat de gele kwikstaart, in tegenstelling tot de veldleeuwerik, lange vluchten maakt om te foerageren. 'De kwikstaart is bereid om verder te vliegen voor zijn voedsel.'