Zachtfruitteler schakelt over op opkweek

Chris Miltenburg heeft in Wijk bij Duurstede jaren bramen, frambozen en rode bessen geproduceerd. 'Mijn vader was akkerbouwer en loonwerker en is begonnen met een tunneltje aardbeien. Nadat ik in de maatschap was gekomen, heb ik de zachtfruitteelt verder uitgebreid. Ik heb het bedrijf uit kunnen breiden tot zo'n 4 hectare. Ik had in het seizoen wel twintig mensen aan het werk', vertelt hij.

'Af en toe had ik te maken met tegenslagen, maar in het algemeen ging het goed. Tot vorig jaar augustus, toen zat ik er helemaal doorheen', zegt Miltenburg. 'Dat kwam niet alleen door de wisselende prijs die ik voor mijn fruit kreeg. De hele tendens richting schaalvergroting was voor mij een struikelpunt. Als ik daarin was meegegaan, had ik het teeltoppervlak drie keer moeten vergroten, een nieuwe schuur met koelcellen en sorteerruimte moeten laten bouwen en meer personeel moeten inhuren. De verantwoordelijkheid die je dan neemt, voelde niet goed. Ik had geen zin in een nog zwaardere financiering.'

Rovada rode bes

De teler besloot zich te concentreren op de opkweek van de Rovada rode bes. Hij verkocht een deel van zijn grond, die nu nog 3 hectare meet, en begon aan een pilotproject in een van zijn kassen. 'Ik heb alles overwogen, ook werken in loondienst, maar ik wilde boer blijven. Ik had me al eerder verdiept in het verjongen van rodebessenplanten. Daarmee wil ik andere telers werk uit handen nemen.'

Voordat de ondernemer is gestart met het opkweken van de rodebessenplanten, heeft hij de behoefte geïnventariseerd. Bessenstruiken gingen in het verleden twaalf tot vijftien jaar mee omdat telers toen nog genoegen namen met lagere opbrengsten in de laatste jaren. Dat is nu niet meer zo: om een zo hoog mogelijke productie te halen, schakelen rodebessentelers al na zeven tot acht jaar over op nieuwe planten. Op die trend haakt Miltenburg in.

Vliegende start

'Er is vraag naar planten die snel bessen opleveren, zodat telers een vliegende start kunnen maken. Ik kweek de planten in de kas in potten op in een beschermde omgeving. Ik heb collega's in de kas gehad die uitroepen dat ze zoiets nog nooit hebben gezien: planten die zo groot en zo mooi zijn.' De opkweekplanten in zijn kas hebben een hoogte van zo'n 2 meter.

Zijn struiken zijn drie keer zo duur als andere rodebessenplanten, maar dat heeft een teler na een jaar terugverdiend. Klanten betalen 4,50 euro voor een struik. In tegenstelling tot andere planten op de markt heeft een rodebessenteler met de struiken van Miltenburg het eerste seizoen meteen opbrengst en daarna ook een voorsprong. In het eerste jaar oogsten ze minimaal 700 gram per vierkante meter, terwijl normale struiken in het eerste jaar nog niets opbrengen. Miltenburg heeft zelfs gehoord dat klanten oogsten van 1,5 kilo hebben in het eerste jaar.

Advies

De ondernemer noemt het een groot voordeel dat hij als fruitteler weet waar het om draait. Om die reden adviseert hij telers na de verkoop hoe ze het beste met hun planten om kunnen gaan. 'Ik zorg dat mijn rodebessenstruiken een goede start krijgen, zodat een boomgaard wel 95 procent opbrengst heeft in plaats van de gebruikelijk 60 tot 70 procent.'

Om een zo hoog mogelijke kwaliteit te kunnen leveren, besteedt de teler veel aandacht aan de mineralenhuishouding en het wortelgestel. Bij de opkweek laat hij zich adviseren door Naktuinbouw, die ook zorgt voor de benodigde keuringen.

Aanleg moederveld

In de toekomst wil Miltenburg zich mogelijk helemaal toeleggen op de opkweek van de rode bes, maar voorlopig heeft hij ook nog een perceel frambozen. 'Ik ben de aanleg van een moederveld aan het voorbereiden, zodat ik mijn eigen stekmateriaal kan gebruiken', zegt hij.

Door de overstap naar de opkweek van rodebessenplanten heeft de teler veel minder personeel nodig: nog maar een kwart van wat hij had toen hij nog zelf fruit oogstte. Hij heeft minder arbeidspieken, zoals bij de oogst, en kan ook zelf meer werkzaamheden verrichten. Hierdoor zijn de arbeidskosten flink omlaaggegaan.

Leerzame ervaring

Miltenburg ziet het proces dat hij heeft doorlopen als een leerzame ervaring. 'Ik heb niet de illusie dat ik er nu ben, maar heb wel geleerd dat het goed is om hulp te zoeken en me daar niet voor te schamen. Ik besefte dat ik anderen nodig had om te bepalen hoe ik verder zou gaan. Mijn advies aan anderen die dit meemaken is hulp te zoeken. Veel mensen, ook uit onverwachte hoek, hebben mij geholpen.'