ZLTO start tussentijdse spoedprocedure

'Wij hebben deze week een provisionele vordering ingediend bij de rechtbank in Den Bosch', laat Wim Bens, voorzitter van ZLTO, weten. 'We willen voorkomen dat we met z'n allen in een onwerkbare situatie terechtkomen.' ZLTO kiest ondertussen nadrukkelijk voor de dialoog met de provincie.

'Momenteel dienen zich kansrijke innovaties aan die de veehouderij in Brabant verder kunnen verduurzamen. Die innovaties moeten een kans krijgen. Daar zijn onze inspanningen op gericht en daarover blijven we in gesprek met de provincie.'

Extern onderzoek

ZLTO weet zich bij de spoedprocedure gesteund door de uitkomsten van een extern onderzoek naar alle beschikbare stalsystemen die voldoen aan de nieuwe, strenge normen op het gebied van ammoniak die de provincie vanaf 2022 wil hanteren.

'Wat blijkt? Voor koeien zijn er speciale vloeren en voor zeugen met kleine biggen is er één stalsysteem beschikbaar. Maar voor een groot aantal andere dieren, zoals dragende zeugen, vleesvarkens, konijnen, geiten en vleeskalveren, zijn die er niet', zegt Bens. 'Daar is installatie van een luchtwasser de enige mogelijkheid om te voldoen aan de nieuwe normen. Ook is er een categorie dieren waar zelfs een luchtwasser geen uitkomst biedt, zoals jongvee en vleesstieren.'

Dat veel veehouders in Brabant straks – onder druk van aangescherpt beleid – zijn aangewezen op luchtwassers, is volgens Bens opmerkelijk. 'Juist bij de provincie groeien de twijfels over luchtwassers. Uit oogpunt van brandveiligheid en omdat een luchtwasser niks doet aan het stalklimaat.' Het beleid van de provincie dreigt volgens ZLTO zelfs oplossingen, die het stikstofprobleem bij de bron kunnen aanpakken, in de kiem te smoren.

Innovaties

'In de praktijk zijn veehouders aan de slag met innovaties, zoals het meteen scheiden van mest en urine in de stal. Daarmee wordt vorming van ammoniak voorkomen en het probleem bij de bron aangepakt', vertelt Bens. 'Maar deze innovaties hebben nog enige tijd nodig. Ondertussen stuurt de provincie veehouders richting luchtwassers en belemmert daarmee beloftevolle, brongerichte oplossingen.'

In 2017 besloot de provincie de milieueisen aan bestaande stallen (ouder dan vijftien of twintig jaar), die aanvankelijk in 2028 zouden gaan gelden, zes jaar naar voren te halen. Tegen dat besluit heeft ZLTO eerder al juridische stappen gezet. De belangenbehartigingsorganisatie vindt die aanscherping in strijd met eerdere afspraken en bovendien slecht gefundeerd. Een uitspraak in die zaak wordt dit jaar niet meer verwacht. Ook dat is een van de redenen voor de provisionele vordering.

Vastlopend beleid

'Je kunt niet van veehouders verlangen dat ze nieuwe vergunningen moeten aanvragen, terwijl er nauwelijks systemen voorhanden zijn en niet duidelijk is of het beleid juridisch wel stand houdt.' Volgens de ZLTO-voorzitter gaat het in totaal om 4.000 tot 5.000 veehouderijbedrijven in heel Brabant. 'Vervolgens gaat het om minimaal twee tot drie vergunningen per bedrijf. Het komt erop neer dat er binnen nu en een halfjaar 10.000 vergunningen aangevraagd moeten zijn.'

ZLTO ontvangt steeds vaker signalen dat de overheid die stortvloed aan aanvragen niet tijdig kan verwerken. Ondertussen haalde de Raad van State een streep door het stikstofbeleid van de overheid (PAS), waardoor Nederland sowieso tot stilstand dreigt te komen. Het huidige beleid loopt volgens Bens vast. 'ZLTO wil graag uit deze impasse komen en ruimte bieden voor de nieuwe technieken die zich nu aandienen. Daarmee kan de veehouderij in Brabant echt een stap voorwaarts zetten.'