Teelt sojabonen succesverhaal in Ontario

Ontario beleefde het natste voorjaar van de afgelopen vijftig jaar. Landbouwkundige Marty Verwey van telersorganisatie GFO vergelijkt de situatie met die in de Midwest in de Verenigde Staten (VS). 'Vanaf maart tot aan juni is het nooit drie dagen op rij droog geweest. Veel gewassen zijn laat gezaaid en hebben nu een fikse groeiachterstand. Een vroege winter kan de oogst van soja en mais nog flink in de war schoppen.'

GFO nodigde vorige week enkele Europese landbouwjournalisten uit om een kijkje te nemen in Ontario. Doel van het bezoek was het op de kaart zetten van de Canadese provincie als betrouwbare handelspartner en om te laten zien dat er ook in Ontario veel aandacht is voor duurzame teeltsystemen.

Succesverhaal

Het verhaal dat GFO voor het voetlicht wil brengen, heeft veelal betrekking op sojabonen. De ontwikkeling van dit gewas betitelt vicevoorzitter Crosby Devitt van GFO als een succesverhaal. Voor zover bekend werden de eerste sojabonen in Ontario al in 1893 geteeld in een onderzoek naar het perspectief van diverse uitheemse gewassen voor Canada.

De eerste sojavariëteiten die goed afrijpten in Ontario kwamen vanuit de VS beschikbaar, vertelt hoogleraar en veredelaar Istvan Rajcan van de landbouwuniversiteit in Guelph. 'In de Tweede Wereldoorlog waren sojabonen belangrijk voor de productie van plantaardige olie. Daarna ging de ontwikkeling gestaag door en groeiden sojabonen uit tot een van de grootste gewassen in Ontario.'

Het gematigde klimaat met goede vochtvoorziening tussen de vijf grote meren is gunstig voor de teelt van veel landbouwgewassen. De opbrengstpotenties per hectare van de belangrijkste graangewassen variëren van 3 tot 4 ton voor soja, gemiddeld 13 ton voor korrelmais en gemiddeld 6,5 tot 7 ton voor tarwe.

Heatunits

De heatunits, ofwel warmte-eenheden, lopen in Ontario uiteen van 3.300 in het meest zuidwestelijke deel van de provincie tot 2.300 ver in het noorden, geteld vanaf 1 mei. Dankzij de inspanningen van veredelaars zoals Rajcan komen meer vroegrijpende variëteiten beschikbaar voor de sojateelt in noordelijke regio's.

Zowel voor mais als soja gelden dat in Ontario vooral genetisch gemodificeerde (ggo)-variëteiten worden geteeld. Voor mais is het aandeel ggo bijna 100 procent en voor soja is dit ongeveer driekwart. De ggo-soja dient als grondstof voor de veevoerindustrie en voor de productie van plantaardige olie. Voor de verwerking van soja zijn in Ontario diverse fabrieken aanwezig. De ggo-vrije soja is hoofdzakelijk voor humane consumptie.

In mais betreft de ggo zowel tolerantie voor herbiciden als voor insecten. In soja beperkt de ggo zich tot de tolerantie voor herbiciden als glyfosaat (Roundup Ready), dicamba en glufosinaat (LibertyLink). Telers kiezen vaak rassen afhankelijk van heatunits en onkruidvegetatie.

Veiligheid van ggo's

Devitt zegt dat er in Ontario weinig twijfels zijn over de veiligheid van ggo's. 'Als GFO vertrouwen we de wetenschap die op deze manier zorgt voor verbetering van onze gewassen. Voor telers is ggo een nuttig instrument om gewassen te telen met minimaal gebruik van pesticiden.'

Ontario is goed voor 2 procent van de wereldproductie van soja. Dat valt bijna in het niet bij grote productielanden als de VS (34 procent) en Brazilië (29 procent). Ongeveer 60 procent van de soja in Ontario is bestemd voor export. Veruit het grootste deel van de ggo-soja (bijna 1,5 miljoen ton) werd in 2018-2019 naar China verkocht. Dit volume verdrievoudigde na de handelsoorlog tussen de VS en China. Ggo-vrije soja gaat vooral naar landen in Zuidoost-Azië met China en Japan als grootste afnemers.

Net als in West-Europa is er ook in Ontario een toenemende zorg over de impact van de landbouw op het milieu. GFO omschrijft het als een nieuwe realiteit. De organisatie werkt samen met stakeholders aan vrijwillige programma's om de emissie van pesticiden en nutriënten terug te dringen. Telers in Ontario kunnen door deelname laten zien dat ze werken aan verduurzaming van hun bedrijfsvoering, zonder aanvullende regelgeving vanuit de overheid.