Vleeskalversector start nieuw project

Drie jaar geleden kwam vleeskalverhouder Piet Wisse uit Wouterswoude tot de conclusie dat het op zijn bedrijf 'niet lekker liep'. Waarom niet? 'Er waren te veel gezondheidsproblemen bij het opstarten van een nieuwe ronde kalveren met als gevolg te veel uitval en kalveren die lang ziek bleven. Het antibioticagebruik viel eigenlijk nog wel mee', vertelt hij.

Wisse liet het er niet bij zitten en nam maatregelen om de gang van zaken te verbeteren. Naast een andere voerleverancier wisselde hij van dierenarts. Sinds die tijd komt Hans Mensinga van Dierenkliniek Den Ham bij Wisse op het bedrijf.

In goed overleg werkten Wisse en Mensinga de afgelopen paar jaar aan een meer gestructureerde aanpak van de kalvergezondheid. 'Voor iedere nieuwe ronde evalueren we bijvoorbeeld de vorige. Dat is belangrijk als je verbetering wilt boeken', stelt Mensinga.

Starten met checklist

Voor Wisse betekent de nieuwe aanpak onder meer dat hij werkt met een checklist als hij een nieuwe ronde voorbereidt. 'Dat klinkt misschien kinderachtig, maar ik weet dat ik snel iets vergeet en dat wil ik niet. Als er nieuwe kalveren komen, moet de stal schoon, droog en warm zijn en moeten alle benodigde materialen voorhanden zijn.'

Een verandering die de ondernemer in overleg met zijn voerleverancier doorvoerde, is het voeren van melk aan de jonge kalveren met een melktaxi. 'Voorheen deden we dat met een lange slang. Het nadeel daarvan is dat de melk te veel afkoelt en dat je voert op je gevoel. Met een melktaxi kun je ieder kalf precies die hoeveelheid melk geven die je nodig acht.'

Acties

Na de komst van een nieuw koppel kalveren komt Mensinga binnen enkele dagen een kijkje nemen. 'We beoordelen dan samen het koppel en bespreken welke acties nodig zijn om de dieren zo gezond mogelijk op te laten groeien', zegt hij.

Op een vleeskalverenbedrijf komen dieren van verschillende herkomstadressen na vaak een lange reis bij elkaar, schetst de dierenarts. Als gevolg daarvan ontstaat er altijd een zekere infectiedruk. Dat er dan kalveren ziek worden, noemt hij onvermijdelijk. 'Het is dan zaak dat dierenarts en boer goed met elkaar af stemmen hoe en wanneer wordt ingegrepen.'

Andere manier kijken

Tijdens de eerste weken van een nieuwe ronde komt Mensinga gemiddeld eens per week in Wouterswoude. 'Het voordeel van een gespecialiseerde kalverdierenarts is dat hij op veel bedrijven komt en veel meer kalveren ziet dan ik. Daardoor kan hij op een andere manier naar de dieren kijken dan ikzelf doe', zegt Wisse.

Mensinga vult aan: 'Als kalverhouder kom je gemakkelijk in een bepaald patroon terecht. Het is onder andere mijn taak als dierenarts om de ondernemer voor bedrijfsblindheid te behoeden', vertelt hij.

Managementmaatregelen

'De manier van werken die tien jaar geleden wel succesvol was, past nu niet meer. Toen waren zo ongeveer alle bedrijfsproblemen op te lossen met antibiotica. Dat kan niet meer. Nu moet je sturen met managementmaatregelen.'

Wisse spant zich ondertussen in om zijn kennis op het gebied van diergezondheid op te krikken. Dat doet hij onder meer met behulp een onlineopleiding op gebied van diergezondheid. 'Het is een vorm van e-learning die tot stand is gekomen door een samenwerking tussen LTO Nederland, Universiteit Utrecht en Dierenartsenpraktijk Thewi.'

Bij vleeskalverhouders is het gebruikelijk om de kalveren de eerste weken na aankomst op het bedrijf individueel te huisvesten. Daarna leven ze verder in grotere groepen. Het exacte moment van de overgang van individuele huisvesting naar groepshuisvesting verschilt per bedrijf.

Loslaten

'In vergelijking met collega's laten wij de kalveren vroeg los', vertelt Wisse. 'We doen dat als ze ongeveer twee weken bij ons zijn. Ik sluit niet uit dat het qua diergezondheid beter uitpakt als we dat moment uitstellen. Misschien gaan we daar het komende jaar ervaring mee opdoen.'

Mensinga zou graag iets meer flexibiliteit zien bij kalverhouders. 'Je hebt te maken met levende dieren. Dat betekent dat je niet altijd alles exact kunt plannen. Vaak hoor ik: 'Aan het eind van de week laat ik ze los, want dan heb ik personeel.' Maar als kalveren ziek zijn, moet je ze niet loslaten.'

Uitvalspercentage

Wisse stelt vast dat meer aandacht voor een goede start vruchten afwerpt. Het uitvalspercentage daalde de afgelopen twee jaar van meer dan 5 naar minder dan 3 procent. 'Het antibioticagebruik verminderde van een dierdagdosering van 21 naar 18, terwijl de kalveren beter groeien. De gemiddelde daggroei steeg met 50 gram tot 1.040 gram per dag.'

Op grond van zijn eigen ervaringen ziet de kalverhouder veel in het project 'Ontvangst Kalveren'. 'Juist de startfase is op veel bedrijven een knelpunt. Dat was het bij ons ook. Voor kalverhouders is daar winst te boeken.'