VIC Sterksel stopt, maar varkensonderzoek blijft

Het Varkens Innovatie Centrum (VIC) in het Brabantse Sterksel sluit officieel zijn deuren. Op 31 december van dit jaar start de afbouw. Twee jaar later gaan de laatste varkens de deur uit, als de laatste langlopende onderzoeken zijn afgerond.

Een voornemen tot dit besluit was al enige tijd bij de direct betrokkenen bekend. De sluiting volgt op eerdere reorganisaties bij Wageningen Livestock Research.

Niet afwachten

Directeur Annie de Veer van Wageningen Livestock Research wil niet afwachten en toezien hoe de honderdjarige jubilaris, wereldwijd erkend als koploper in wetenschappelijk veehouderijonderzoek, bezig is zijn concurrentiepositie met andere landen in te leveren.

'We zoeken samenwerking met alle mogelijke partijen in de keten in binnen- en buitenland. De publiek-private samenwerking met de overheid en het bedrijfsleven loopt goed, zeker in de melkveehouderij. ZuivelNL stelt de onderzoeksagenda op en wij voeren het onderzoek uit. Dat werkt beter dan een onderzoeksagenda die enkel en alleen door de wetenschappers wordt opgesteld.'

Internationale gasten

Manager Theo Duteweerd van VIC Sterksel vult aan: 'De interesse voor wetenschappelijk onderzoek in de varkenshouderij nam af vanwege de geringe onderzoeksbudgetten. Maar de belangstelling leeft weer op en over belangstelling uit het buitenland hebben we nooit te klagen gehad. Wekelijks ontvangen we in Sterksel internationale gasten uit de hele wereld.'

De Veer: 'Primair is het niet onze taak om op een locatie kennisoverdracht en uitwisseling internationaal te faciliteren. Dat is meer een taak voor het onderwijs en het bedrijfsleven. Maar de sluiting van VIC Sterksel heeft tot gevolg dat dit podium waar de Nederlandse varkenshouderij zich internationaal presenteert, verdwijnt.'

Productschap

De directeur van Wageningen Livestock Research wil geen beroep doen op de varkenshouderij om nieuwe middelen voor VIC Sterksel, ondanks de opgedroogde geldstroom die het Wagenings wetenschappelijk onderzoek in de varkenshouderij moet missen sinds het Productschap Vee en Vlees niet meer bestaat.

'We staan voor een aantal pittige uitdagingen, maar die gaan we graag aan. De belangrijke vraagstukken in de sector vragen om inbreng vanuit het onderzoek.'

Nieuwe locatie

Duteweerd licht de plannen toe van het Wagenings onderzoeksbedrijf toe: 'We zijn op zoek naar een nieuwe proefboerderijlocatie. Verschillende opties en locaties zijn mogelijk, in samenwerking met andere partijen die ook belang hebben bij een proefboerderij', vertelt hij.

'Ten tweede willen we meer onderzoek gaan doen in de praktijk, samen met varkenshouders. De varkenshouder faciliteert en de Wageningse onderzoekers begeleiden het onderzoek en borgen de wetenschappelijke wijze van werken. Ook beschikt Wageningen Livestock Research in Wageningen over mogelijkheden. Tot slot willen we bijdragen aan kennisuitwisseling, nationaal en internationaal.'

Onderzoeksterreinen

De manager kaart een aantal onderzoeksterreinen aan die de komende jaren relevant zijn, zoals verbetering van luchtkwaliteit in de stal, arbeidsomstandigheden, big data sensortechnologie en circulaire klimaatneutrale varkenshouderij met amper emissies. In landbouwhuisdierengezondheidszorg verschuift de aandacht naar het vergroten van de weerbaarheid van het vee.

Onafhankelijkheid

Uitgangspunt van het Wagenings onderzoeksinstituut is de onafhankelijkheid. De Veer: 'Ondanks de toenemende samenwerking met het bedrijfsleven zijn onze onafhankelijkheid en objectiviteit nooit in het geding. Als we onze wetenschappelijke rol niet kunnen vervullen, zullen we een onderzoeksopdracht niet accepteren. We kunnen de resultaten niet sturen.'

Duteweerd vult aan: 'Ik denk dat veel commercieel onderzoek door het bedrijfsleven zelf minder betrouwbaar wordt geacht dan onderzoek door onafhankelijke instituten zoals Wageningen Livestock Research.'

Toegevoegde waarde

De manager van VIC Sterksel beaamt dat de Wageningse onderzoeksagenda regelmatig wordt ervaren als een opmaat naar invoering van maatregelen die de kostprijs in de varkenshouderij verhogen. 'Hierover ga ik graag het gesprek aan. Als dat gebeurt, merk ik na afloop vaak dat er begrip ontstaat. Het gaat juist om de toegevoegde waarde die wordt gecreëerd.'

Wageningen Livestock Research is ervan overtuigd dat door gezamenlijk in de keten een onderzoeksagenda op te stellen, dit negatieve imago dat leeft in een deel van de varkenshouderij, kan verdwijnen. De Veer: 'De publiek-private samenwerking die is ingezet op onderzoeksgebied, heeft succes. De overheid draagt nog maar voor 20 procent direct bij aan ons onderzoek, maar het bedrijfsleven des te meer.'