'Een besmetting met Mycoplasma bovis is complex'

Hoe herken je een besmetting?

'M. bovis uit zich vooral in de vorm van een uierontsteking die niet geneest met een gangbare behandeling. Het specifiek laten testen van de melk kan uitsluitsel geven. Daarnaast is een ernstig pijnlijke gewrichtsontsteking bij koeien een signaal. Bij kalveren uit de infectie zich vooral door gewrichtsontstekingen, luchtwegaandoeningen en oorontsteking.'

Voor een goede screening van een bedrijf blijkt tankmelkonderzoek alleen niet voldoende

Patty Penterman, rundveedierenarts

Wat is er precies onderzocht?

'De belangrijkste vraag was hoe M. bovis zich over een bedrijf verspreidt. Daarom hebben we op twintig bedrijven met een klinische uitbraak drie groepen willekeurig geselecteerde dieren onderzocht: kalfjes, jongvee en melkkoeien. Bij de melkkoeien zijn ook klinisch verdachte dieren meegenomen in het onderzoek. Ook zijn er aan het begin en eind van de onderzoeksperiode omgevingsmonsters genomen, zoals van speenemmers en drinkbakken.'

Wat zijn de belangrijkste resultaten?

'Op het moment van het constateren van een klinische uitbraak bij melkkoeien zijn er al veel dieren met afweerstoffen aanwezig. Op alle deelnemende bedrijven werd verspreiding naar de kalveren en het jongvee waargenomen. Overdracht van de ziektekiemen vanuit de omgeving lijkt mogelijk; in speenemmers, drinkbakken en ligplaatsen van melkvee is M. bovis-DNA aangetroffen.'

Wat betekent dat voor de praktijk?

'Het onderzoek onderstreept het belang van een goede bedrijfshygiëne en het strikt gescheiden houden van leeftijdsgroepen op een bedrijf. Het voeren van koemelk aan kalveren is een risicofactor. Een gesloten bedrijfsvoering, goede bedrijfshygiëne, voldoende weerstand en weinig stress zijn belangrijk. Voor een goede screening van een bedrijf blijkt tankmelkonderzoek alleen niet voldoende. Individueel bloedonderzoek van verschillende groepen geeft een beter beeld. Tankmelkonderzoek kan zinvol zijn om te zien of de melk een mogelijke bron is voor de overdracht naar de kalveren.'

Komen er vervolgstappen?

'Hoe en wanneer is de bacterie op het bedrijf gekomen en hoe lang blijft een dier en een bedrijf besmet? Dat zijn zaken die we graag willen weten. Ook is niet precies bekend op hoeveel bedrijven in Nederland M. bovis voorkomt.'