'Minder insecten vraagt om onderzoek'

Duitse insectenkenners hebben in 63 natuurreservaten in Duitsland in 27 jaar tijd een achteruitgang van 76 procent vastgesteld. Nieuwe Oogst heeft hier in mei al aandacht aan geschonken. Na publicatie in het wetenschappelijk tijdschrift Plos One kwamen de resultaten deze week uitgebreid in het nieuws.

'Voor zover ik weet, is de precieze oorzaak nog niet bekend. Wanneer wordt geschreven over 'waarschijnlijk' of 'het zou kunnen' hebben we het niet over exacte wetenschap. We moeten daarom niet gelijk met de beschuldigende vinger naar de land- en tuinbouw wijzen', vindt Baecke, LTO-portefeuillehouder Plantgezondheid.

Geen aannames

Het geringere aantal insecten zou onder meer kunnen komen door ander landgebruik - meer stikstof en gewasbeschermingsmiddelen - en verlies aan leefgebied. 'Als je wat aan de teruggang van het aantal insecten wilt doen, moet je eerst goed weten wat de oorzaken zijn. Dat vraagt om onderzoek. Acties moeten niet zijn gebaseerd op aannames', zegt Baecke.

De teruggang werd al vermoed, maar blijkt groter dan gedacht. Bioloog Caspar Hallmann noemt de uitkomsten van het onderzoek alarmerend. De insecten vormen 80 procent van het totale aantal soorten op aarde. Ze zijn van belang voor de voorplanting van 80 procent van de wilde planten en voor de bestuiving van landbouwgewassen. Van alle vogels voedt 60 procent zich met insecten.

Bijen en vlinders

Over hoe groot de veranderingen zijn van het aantal insecten, zijn weinig cijfers beschikbaar. Wetenschappers hebben de daling van het aantal bijen en vlinders redelijk in beeld. Toe nu toe is er maar weinig aandacht voor motten, vliegen, kevers en andere insecten.

Bij de studie is gebruikgemaakt van insectenvallen. In 1989 werd in bloemrijke hooilanden nog 1,5 kilo aan insecten gevangen, terwijl dat in 2013 nog maar 300 gram was. In één natuurreservaat werden in 1989 niet minder dan 17.291 zweefvliegen gevangen behorende tot 143 soorten. In 2013 waren er dat nog maar 2.737 van 104 soorten.

Voorruit auto

Volgens Johann Wolfgang Wägele, directeur van het Leibniz Instituut voor Dierlijke Biodiversiteit in Bonn, kunnen burgers de teruggang merken doordat er minder insecten op de voorruit van de auto terechtkomen. 'Dat komt niet omdat auto's aerodynamischer zijn.'