Meer schaalvergroting door stoppende boeren

Confronterende cijfers deze week over bedrijfopvolging. Het CBS meldt dat slechts 40 procent van de bedrijfshoofden van 55 jaar of ouder over een opvolger beschikt. AgriDirect ziet in de zuidelijke provincies relatief meer stoppers dan in het noorden.

In aantallen bedrijven gemeten wordt het aantal afvallers minder. In 2000 hadden circa 30.000 agrariërs van 55+ geen opvolger. Nu is er bij 15.000 bedrijven geen zicht op een nieuwe generatie. Nog altijd fors op een totaal van 55.000 agrarische bedrijven.

Het zijn kille cijfers die onderstrepen dat het boerenbestand uitdunt en dat tegelijkertijd de schaalvergroting doorzet. Het CBS meldt deze week bijvoorbeeld ook dat het aantal bloembollentelers sinds 2000 met 40 procent is gedaald, maar dat het gemiddelde areaal per bedrijf is verdubbeld.

In vrijwel alle sectoren zien we vergelijkbare cijfers. Meer kilo's melk, vlees en eieren en tonnen graan, bollen, aardappelen en uien die geproduceerd worden op een kleiner aantal bedrijven. Het land van de stoppende boer komt tenslotte niet braak te liggen.

Als de stoppersstatistieken waarheid worden, dan zet die trend de komende jaren door. De keerzijde daarvan is dat het maatschappelijke wensbeeld juist een tegengestelde beweging maakt. Kleinschalig en biologisch boeren worden verheerlijkt. Grootschalig boeren heeft een steeds negatiever connotatie, wat in toenemende mate zal schuren.

Maar kleinschaliger landbouw lijkt niet meer dan een tegentrend. Ruimte voor extensief boeren in een steeds grootschaliger landbouwsysteem.