'Boeren zijn weerbaarder als ze hun grond beter leren kennen'

Wat is het meest opgevallen?

'De leuke en positieve reacties. Het waren levendige bijeenkomsten met veel vragen, discussie en interactie. Ook achteraf kregen we reacties. De akkerbouwers blijken behoefte te hebben aan een objectief verhaal in een brede context. Ze willen informatie waarmee ze op hun bedrijf praktisch aan de slag kunnen.'

Tijdens de bijeenkomsten heeft u boeren vragen gesteld. Wat is daaruit gekomen?

'Ik heb onder andere gevraagd wie er zelf op het eigen bedrijf al eens een profielkuil heeft gegraven. Dat varieerde van 20 tot 50 procent. Dat viel me mee, maar het kan nog beter. De andere 50 tot 80 procent moet de schop nog pakken. Daarnaast kwam naar voren dat 20 procent geen kerende grondbewerking meer toepast.
'Een andere vraag ging over het gebruik van nieuwe technieken zoals sensoren en bodemscans. Maar 5 procent blijkt daar gebruik van te maken en dat terwijl akkerbouwers best technisch zijn ingesteld. Je leest voor over sensoren, maar de interesse in de praktijk is nog gering.'

Hebben boeren aandacht voor duurzaam bodembeheer?

'De afgelopen jaren is duurzaam bodembeheer bij boeren steeds hoger op de agenda komen te staan. Terecht. De bodem moet je goed verzorgen, het is de basis onder elk agrarische bedrijf. In totaal werden zeventig maatregelen genoemd voor duurzaam bodembeheer. Zaaien van groenbemesters, verhakselen van stro, gebruik compost en goed letten op de waterhuishouding werden het vaakst genoemd.'

De fosfaatnorm is een probleem bij de aanvoer van organische stof?

'Ja, fosfaat is vaak een beperkende factor. Ik heb er niet op aangestuurd om daarover te discussiëren, want ik kan daar weinig aan doen. Op de bijeenkomsten komt het wel aan de orde. Boeren willen wel aandacht schenken aan duurzaam bodembeheer, maar de wereld om hen heen werkt niet altijd mee.'

Waren er verschillen tussen de bijeenkomsten op lichte en zware grond?

'Er waren geen opvallende verschillen. De vragen die de boeren stelden, gingen vooral over bodemvruchtbaarheid in het algemeen, grondbewerking, bodemverdichting, groenbemesters, vruchtwisseling en hoe je het bodemleven kunt stimuleren. De problemen op de verschillende gronden zijn in grote lijnen gelijk, de aanpak kan iets verschillen.'

Hebben de boeren voldoende kennis over de bodem?

'Ik heb het gevoel dat boeren nog te afhankelijk zijn van voorlichters en vertegenwoordigers. Ze moeten zelf meer sturing geven en dat kan door de bodem beter te leren kennen. Neem een erfbetreder mee naar het perceel en ga samen naar de grond kijken. Laat hem niet gelijk een product verkopen.'

Waar hebben boeren behoefte aan?

'Aan kennis en adviezen op maat, toegespitst op de eigen regio. Zo zijn we in Flevoland bezig met visuele bodembeoordeling aan de hand van referentiebeelden. Boeren kunnen hun eigen grond hierin herkennen.'