'Stroperige wet remt verkoop boerderijen'

Een plattelandswoning is een bedrijfswoning die hoort of behoorde bij het agrarisch bedrijf en niet wordt beschermd tegen milieugevolgen als een burger erin trekt. Sinds 2013 is de wet van kracht. 'Een mooie oplossing, maar de regelgeving is niet unaniem en eenduidig', stelt voorzitter Ard Klijsen van de vakgroep Agrarisch & Landelijk Vastgoed van de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM). 'Gemeenten gaan er verschillend mee om. De één zet de wet in haar bestemmingsplan, maar er zijn er ook bij die er heel moeilijk over doen.'

Waar lopen jullie dan tegen aan?

'Een probleem is dat het agrarisch bedrijf intact moet blijven, als het hele perceel te koop staat, de boer stopt en weggaat. Bij die situatie zeggen diverse gemeenten dat ze de Wet plattelandswoningen niet meer kunnen toepassen, omdat de bestemming agrarisch is en moet blijven.
'Ook stellen gemeenten dat er wel een woonbestemming op het perceel komt, maar dat de bijgebouwen afgebroken moeten worden. De wet is daar ook niet duidelijk over.'

Wat is dan de intentie van de wet?

'De Wet plattelandswoningen is bedoeld om de stoppende boer zijn bedrijf makkelijker van de hand te kunnen laten doen, zodat de burger in het buitengebied kan wonen. Overigens zonder dat dit een belemmering is in de milieuvergunning voor nabijgelegen veehouderijbedrijven. Dat laatste is heel belangrijk, anders komt de sector in de knel.'

Zijn er ook positieve voorbeelden?

'Gemeente Barneveld heeft de wet in het bestemmingsplan opgenomen. Daar wordt die heel goed toegepast. Voor de vrijkomende bedrijfsgebouwen moet wel een plan worden gemaakt, maar het bedrijf kan stoppen. Wij zouden graag zien dat iedere gemeente aan de hand van dit voorbeeld praktischer en flexibeler met de wet omgaat.'

Provincies willen graag een mooi landelijk gebied. Strookt dat niet?

'Burgers die buiten wonen, willen ook mooi buiten wonen en maken er doorgaans iets moois van. Als er een oude stal staat die incourant en oud is en verbouwd of afgebroken moet worden, doen ze dat. Wij pleiten overigens voor behoud van bijgebouwen; het is toch zonde een mooie loods af te breken.'

Stokt dit probleem ook het verkoopproces?

'Ja, het komt nog geregeld voor dat het lastig is van een agrarisch bedrijf een plattelandswoonbestemming te maken en de procedure tot wel negen maanden in beslag neemt en daardoor vrij duur is.
'Daarnaast moet de koper op zoek naar financiering. Hij klopt dan weliswaar bij de bank aan, maar de offerte is maar drie maanden geldig met een verlenging van hooguit nog eens drie maanden.'

Dus ook de financiering is een probleem.

'Als een burger een object koopt met een agrarische bestemming en de herbestemming naar wonen nog moet regelen, neemt hij een risico. De meeste banken stellen als eis dat de bestemming conform het voorgenomen gebruik moet zijn. Als bij de taxatie blijkt dat die bestemming er niet op zit of komt, zal de bank zeggen: 'Dat gaan we niet financieren.'
'Kortom, de stroperige herbestemming remt het verkoopproces. Ook krijgt de koper bijvoorbeeld geen omgevingsvergunning voor ver- of uitbouw. Die wordt namelijk niet afgegeven, omdat dat is in strijd is met de bestemming.'