'Rabobank wil binding met de lokale economie vasthouden'

Ruim anderhalf jaar is binnen de Rabobank gediscussieerd over de nieuwe governancestructuur waarin de lokale banken geen zelfstandige coöperaties meer zijn, maar waarin ze met behoud van zelfstandigheid worden gebundeld tot één landelijke coöperatie.
Directeur Dirk Duijzer noemt het 'de derde mijlpaal' voor het coöperatieve bankwezen in Nederland, na de oprichting van zo'n 1.300 plaatselijke coöperatieve banken vanaf het einde van de negentiende eeuw en de fusie van Boerenleenbank en Raiffeisenbank tot Rabobank in 1972.

Blijft de Rabobank een echte coöperatie?

'Ja. In het veld was de eerste reactie nogal eens: de Rabobank gaat opschalen, dus is de coöperatie in gevaar. Als een melkveehouder dat tegen me zegt, houd ik hem voor dat er van de ooit 1.300 zuivelcoöperaties in Nederland nog maar één over is. Van de oorspronkelijk 1.300 lokale coöperatieve banken zijn er nog steeds 106.'

Hoe ziet het nieuwe coöperatieve model eruit?

'Er komt op landelijk niveau een algemene ledenraad waarvoor alle lokale banken een vertegenwoordiger afvaardigen. Die zal zo'n vier keer per jaar bij elkaar komen, voorafgegaan voor voorbereidend overleg. Alle onderwerpen waarvoor dat nodig is, worden teruggekoppeld naar de lokale ledenraden.
'Binnen die ene coöperatie functioneren op 106 plaatsen autonome banken. Alle lokale banken houden een eigen directie, een eigen ledenraad, een eigen raad van commissarissen en een eigen ondernemingsraad.'

Zijn de voorstellen goed geland?

'Afgelopen anderhalf jaar hebben we uitvoerig gesproken met leden. We hebben daar ruim de tijd voor genomen. Aanvankelijk waren de reacties best wel heftig, bijvoorbeeld vanuit de emotie dat overgrootvader nog medeoprichter was van de plaatselijke bank. Maar vervolgens realiseerden ze zich ook dat er al veel wordt samengewerkt. Zo is de hele ICT feitelijk al gefuseerd.
'Na die eerste emotie was het standpunt over het algemeen toch: we willen een sterke bank houden, als er maar ruimte blijft voor lokale banken. Dat is ook precies onze bedoeling. Want we willen de binding met onze sterke basismarkt en met de lokale economie vasthouden. We willen ook niet gaan lijken op andere handelsbanken.'

En dat leidt tot steun onder de achterban?

'Eigenlijk zijn alle leden tot de overtuiging gekomen dat het in de huidige omstandigheden logisch is om deze stap te zetten. Ik zie dat als het resultaat van een mooi proces. De kern van de coöperatie is toch dat je de mensen moet overtuigen. Daarvoor moet je met elkaar in gesprek en dat hebben we gedaan.'

Zijn er ook plannen om het aantal lokale banken verder terug te brengen?

'Nee. Van het huidige aantal zullen er de komende jaren weinig meer af gaan. Er zijn geen grote fusiebewegingen meer te verwachten. Dat is ook niet nodig. Bij fusies ging het altijd om meer efficiency en dat kunnen we in de nieuwe structuur ook zonder fusies realiseren. Dat is overigens wel een trendbreuk.'

Komen de voorstellen er woensdag door?

'Het beeld is positief. Het kan zijn dat hier of daar een tweede stemming nodig is, maar ik verwacht dat de voorstellen door zeker honderd ledenraden in één keer worden aangenomen.'

Blijven boeren en tuinders de belangrijke doelgroep die ze nu zijn voor de Rabobank?

'Ja, dat is evident. Boeren en tuinders hebben onze banken opgericht. Daar zijn we ons heel goed van bewust. De agrarische sector is altijd een belangrijke sector voor ons geweest en zal dat ook in de toekomst blijven.'
'We hebben zo'n 30 miljard euro uitstaan in de Nederlandse land- en tuinbouw. Daarnaast zo'n 20 miljard euro in de verwerkende industrie. Dat bedrag is stabiel en daar zijn we trots op.'

Hoe karakteriseert u de sector?

'De sector kenmerkt zich door een gematigde groei, gemiddeld genomen een goed rendement en stijgende handelsoverschotten. Ook tijdens de economische crisis. Ik verbaas me er wel over dat de sector daar zelf niet trotser op is.'

Maar niet in alle deelsectoren gaat het even goed. Neem de glasgroentesector.

'Wij schrikken niet als één sector het even slecht doet. Van de 22 deelsectoren doet de meerderheid het over het algemeen wel goed.
'De glasgroentesector heeft het inderdaad nog steeds moeilijk. We zijn daar als Rabobank samen met de overheid en LTO bij betrokken. Ook de melkveehouderij heeft het nu lastig, maar laten we daar nuchter over zijn. De solvabiliteit in deze sector is nog altijd 70 procent.'

Kortom, de agrarische sector heeft toekomst?

'Je ziet een langzame verschuiving naar kennisintensief en naar de productie van uitgangsmateriaal. Wat dat laatste betreft verliest Nederland wel eens tijdelijk terrein, bijvoorbeeld bij pootaardappelen en graszaad. Maar we weten dat steeds weer terug te pakken. Ook de schaalvergroting zet steeds door. Die ontwikkeling is al sinds 1950 gaande en ook die verloopt geleidelijk, niet schoksgewijs.
'De land- en tuinbouw is een stabiele en waardevolle sector. Wij zijn daar trots op en willen er echt niet van af. Dat is niet alleen mijn opvatting, maar die van onze hele raad van bestuur.'