Vergroening meerwaarde in bouwplan

Roelofs heeft van de 202 hectare, met hoofdzakelijk tarwe en koolzaad, ongeveer 16,5 hectare ingezaaid met luzerne. Hij voldoet hiermee aan de vergroeningseisen.
‘We konden dit vrij gemakkelijk invullen. Luzerne hadden we al in het bouwplan. Uiteraard hebben we ook wel gekeken naar mogelijkheden voor de akkerranden, maar we hoeven het niet ingewikkeld te maken. Luzerne past gewoon heel goed.’ Het gewas levert hij op contractbasis aan een lokale grasdrogerij.
Struikelblok bij de vergroening kan de discussie over het hoofdgewas worden. ‘Het financiële plaatje is belangrijk. Luzerne is op korte termijn niet het meest renderende gewas. Je moet dan goed kijken wat past.’
Roelofs sluit niet uit dat hij in de toekomst een andere keuze maakt. ‘We hebben nu alle percelen ingezaaid. Zodra de nieuwe vergroeningseisen bekend zijn, ga ik me daarin verdiepen om te kijken welke kansen en mogelijkheden ik binnen het bedrijf heb. Je moet iets kiezen dat past bij jezelf en je bedrijfsvoering.’

Echt een toevoeging

Groenbemesters zijn voor de maatschap van Jan en Willem Bastiaanssen uit Espel niet alleen van belang om aan de Europese vergroeningseisen te voldoen. ‘Ze zijn ook echt een toevoeging in de bedrijfsvoering’, legt Willem Bastiaanssen uit. Momenteel is ongeveer 40 van de totaal 80 hectare met een groenbemester ingezaaid. Het gaat veelal om bladrammenas, Japanse haver en klaver.
De ‘vergroeningsstrategie’ van de akkerbouwers uit de Noordoostpolder is om het land vroeg vrij te maken en meteen na de oogst in te zaaien. ‘Meteen nadat we de pootaardappelen, uien of tulpen van het land hebben gehaald, zaaien we de groenbemesters. Met bladrammenas ploegen we pas in het voorjaar. Dus die laten we de hele winter staan.’
De bladrammenas is meteen ook een maatregel tegen aaltjes. Klaver wordt ingezet om stikstof te verkrijgen op een gedeelte van de percelen waar Bastiaanssen biologisch teelt.
Grootste knelpunt voor Bastiaanssen is het weer. ‘Bladrammenas is erg gevoelig voor wateroverlast na het zaaien. Voor ons is het daarom zaak de weerberichten goed te volgen en een goed tijdstip uit te kiezen. Anders lopen we gewoon opbrengst mis.’ De grond wordt zo grof mogelijk gelegd met een cultivator.
Voor de Flevolandse akkerbouwer zijn de vergroeningseisen geen probleem. ‘Maar ik kan me goed voorstellen dat akkerbouwers op de klei meer moeite hebben om eraan te voldoen. Wat is de meerwaarde als het zo lastig is om de vergroening in te vullen? Schiet vergroening niet haar doel voorbij als het zo lastig is om op de klei aan de eisen te voldoen?’
Voor de Bastiaanssens is groenbemester bedrijfsmatig gewoon goed in te passen. ‘Dan is het ook een toevoeging. Vergroening wordt dan bijna vanzelfsprekend. Over hoe wij de Europese eisen invullen hoeven we eigenlijk niet eens na te denken.’

Mooie oplossing

Akkerbouwer Wout Lugtenburg uit Geervliet vult de vergroeningseisen in door 4 van de 52 hectare van het areaal in te zaaien met een groenbemester als gele mosterd. Bovendien legt hij ook bloemenranden aan, in totaal ongeveer een hectare. ‘Op onze grond kun je niet alleen gokken op een groenbemester. Als het weer tegen zit, heb je al een probleem. Bloemrijke akkerranden zijn een mooie oplossing.’
De bloemen laat Lugtenburg groeien aan de randen van de aardappel- en uienpercelen. ‘Met name bij uien zijn de kopeinden niet handig. Die moet je apart oogsten. Inzaaien met tarwe is ook mogelijk, maar dat brengt ook niet veel op.’
De bloemenranden zijn niet alleen positief met het oog op de vergroeningseisen. ‘Ik heb veel positieve reacties ontvangen, dat had ik niet verwacht. Ze zien mij bijna als bio-logisch. Er worden fotootjes gemaakt en burgers vragen of ze misschien bloemen mogen plukken.’
Knelpunt blijft echter het weer. ‘Als er veel hemelwater op komt, dan heb je kans dat de groenbemester niet goed uit de verf komt. Je mag niet spuiten, dus dan komt er een moment dat je in de knel komt met onkruid. Ook bij bloemenranden zit je met de kans op onkruid en gras. Dat blijft gewoon erg lastig’, stelt de akkerbouwer uit Geervliet.
Voor volgend jaar past Lugtenburg de strategie niet aan. De combinatie van een bloemenrand en percelen met een groenbemester is hem goed bevallen. ‘Het afgelopen jaar zaaide ik over een breedte van 20 meter een bloemenrijk kruidenmengsel. Aankomend jaar ga ik de randen smaller en langer maken.’