Landrust houdt van korte ketens

De Kromme Rijnstreek ligt er prachtig bij, op een zonnige herfstdag begin deze week. Tussen de weilanden en laatste percelen met mais lichten de perenbomen bijna goud op in het zonlicht. Midden tussen de boomgaarden staat de watertoren van Werkhoven, recent witgeschilderd en nog opvallender dan voorheen.
Fruittelers en kalverhouders Hans en Mirjam van der Wind van boerderij Landrust weten het decor van de Kromme Rijnstreek goed te benutten bij de afzet van hun fruit. Daarbij zoeken ze graag naar korte ketens.
De hoofdactiviteit is de fruitteelt, met 26 hectare hardfruit. Daarnaast mest het Utrechtse echtpaar vierhonderd witvleeskalveren, een neventak die de ouders van Mirjam ooit startten als 'hagelverzekering'. Een boerderijwinkel en de 'fruithutten' in Woudenberg en Zeist completeren het bedrijf.

Fruitteelt centraal

'Ons motto is dat de fruitteelt centraal staat. Een aanvulling zoals de Fruithut zie ik vooral als een kans die je als ondernemer moet grijpen', vertelt Hans van der Wind. 'Als je veel investeert in verbreding, dan kan de aandacht voor de hoofdtak wegzakken met het risico dat je op achterstand raakt', vindt hij. 'Bij ons krijgt het vernieuwen van fruitopstanden altijd voorrang boven een nieuwe winkel.'
Van der Wind, zoon van een melkveehouder, was met zijn vrouw Mirjam in 2002 de geknipte opvolger voor het gemengde bedrijf van Mirjams ouders Bertus en Gerrie van Doorn. Na acht jaar in maatschap namen ze het bedrijf over.

Huisverkoop

De huisverkoop had al een lange traditie. Een jaar of vijf geleden kwam daar de Fruithut in Woudenberg bij. 'Vanuit een winkel langs een doorgaande route verkopen we drie dagen per week fruit uit de Kromme Rijnstreek, maar ook fruitsappen, citrusfruit, aardappelen en eieren.'
In hetzelfde pandje zit nu ook de 'Kaashut', een winkeltje van kaasboerderij De Ossenwaard. 'Zij zijn onze buren in Werkhoven. Met deze combinatie versterken we elkaar. Dat geldt ook voor onze boerderijwinkel; klanten kunnen met één ritje zowel zuivel als fruit kopen.'
In 2012 kwam er een tweede Fruithut bij in Zeist, waar de klantenkring veel hogeropgeleide stedelingen telt. 'Dat de teler naar de stad komt, waarderen de mensen daar.'

Recordoogst

Inmiddels is het meeste fruit bijna van de bomen. Drie medewerkers zijn in de sorteerloods bezig de laatste Elstars te sorteren. Van der Wind spreekt van een recordoogst. Naast Elstar teelt hij Delbare, Jonagold en Dijkmans Zoet. Bovenal draait het bij Van der Wind om de peren, goed voor 21 hectare. 'Vooral Conference, daarvan hebben we dit jaar 900 ton geoogst, een record.' Een groot deel daarvan levert hij direct aan exporteurs.
Vijftien jaar geleden namen de fruittelers afscheid van de veiling om vervolgens hun eigen afzetkanalen te zoeken. ‘Leuk om te doen. Om voor de handel interessant te zijn, moet je massa hebben in een ras. Met de Conference hebben wij dat.'
Daarnaast doet het echtpaar direct zaken met supermarkten en groentezaken, vooral op de Utrechtse Heuvelrug en Gelderse Vallei.
'Onder meer met franchisesupermarkten van Jumbo. Zij mogen een deel lokaal invullen.' Voor de fruitteler is de directe afzet aantrekkelijk, zeker voor zijn appels; de supermarkten laten op deze manier zien dat ze aandacht hebben voor regionale producten.
Wekelijks belt de fruitteler twee keer over de actuele vraag, vervolgens rijdt een medewerker met de Landrust-vrachtwagen de winkels langs.
Van der Wind houdt van de korte lijnen die bij directe verkoop horen. Op Landrust zijn meer korte ketens. Met de drijfmest van de kalverhouderij worden de fruitbomen bemest. Een houtsnipperkachel verwarmt de melk voor de kalveren, gestookt op rooihout uit de boomgaard en uit nabije landgoederen. Twee daken vol zonnepanelen helpen de eigen energieketen zo veel mogelijk te sluiten. 'Zo proberen we onze vaste kosten te drukken. Steeds investeren in nieuwe dingen, dat is mooi aan ondernemen', besluit de ondernemer.