‘Koeien melken in licht vuurtoren’

Met dezelfde passie vertelt Visbeek bijna honderd keer per jaar aan mensen in een overdekte panoramawagen, voortgetrokken door een John Deere-trekker, over het gebied, dat sinds 2009 tot het Unesco Werelderfgoed Waddenzee behoort.
‘Het gaat om de 500 kilometer lange kuststrook van het Deense Esbjerg tot Den Helder in Noord-Holland, die een oppervlakte van 14.700 vierkante kilometer beslaat en waar 10 tot 12 miljoen vogels leven’, somt Visbeek op. De laatste jaren stijgt het aantal bezoekers van natuureducatief recreatiebedrijf De SeedyksterToer, dat hij met zijn vrouw Aukje en sinds dit jaar ook met dochter Janna runt. ‘Vorig jaar was een topjaar. Toen telden we eind oktober 15.000 bezoekers’, licht hij toe.
Het gebied is de laatste drie decennia ingrijpend veranderd, constateert de oud-melkveehouder. Maar hij zelf ook. Hij is een van de ruim zestig melkveehouders tussen Hallum en Blija langs de Friese zeedijk die na 2000 stopten of verplaatsten. De rode letters boven de voersilo, Plan D Deltadijk, zijn nog het bewijs van het protest tegen natuur dat hij en zijn collega’s vanaf midden jaren zeventig van de vorige eeuw voerden. Met plan D zou de nieuwe dijk helemaal buitenom de landaanwinningvakken lopen, een inpoldering van ongeveer 4.000 hectare.
‘Ik vond het noodzakelijk dat het buitendijkse gebied achter de dijk voor de landbouw moest blijven en niet naar natuurorganisaties zou gaan. Het is hartstikke goede vruchtbare zeeklei’, geeft Visbeek aan.
Boerenacties en gesprekken met voormalig landbouwminister Gerrit Braks leverden weinig op. Een uitspraak van de Raad van State in 1985 zorgde ervoor dat natuur- en vogelbeschermers, die wezen op het internationale belang van de buitendijkse gronden in de Waddenzee als natuurgebied, in het gelijk werden gesteld.

Melkbussen

Visbeek, die in 1972 in het bedrijf van zijn vader was gekomen, ervoer het als een flinke domper. Van de 80 hectare had hij 60 hectare buitendijks. ‘We molken de koeien achter de dijk. De rust, maar ook de ruimte en uitgestrektheid maakten het tot een bijzonder gebied. Als we om 4.30 uur begonnen met het melken van de koeien, dan zagen wij ze al in het licht van de vuurtoren van Ameland lopen. Aan het geluid van de melkbussen kon ik horen welke melkveehouder naar het buitendijks gebied kwam om te gaan melken.’
Hoewel de ondernemer zich er jaren tegen verzette, wist hij ook dat door de uitspraak van de Raad van State er geen weg terug was. ‘We hebben verplaatsing overwogen, maar dan moesten we naar zandgrond of de polder. Dat zag ik absoluut niet zitten. Ik ben hier geboren en getogen, ik wil hier niet meer weg.’
In 2000 verkocht Visbeek de 60 hectare buitendijkse grond aan natuurorganisatie It Fryske Gea. ‘Dat ik als een van de eerste boeren de grond aan It Fryske Gea heb verkocht, is mij door collega’s niet in dank afgenomen.’
Ook verkocht de melkveehouder 135 koeien en 7,5 ton melkquotum. ‘De dijk werd 5 meter verhoogd, van 3,5 naar 8,5 meter. Eerder was het een fluitje van een cent om de koeien over de dijk te krijgen. Met de verhoogde zeedijk zou dat veel moeilijker gaan.’ Veel jongvee ging naar bedrijven bij Ee en Engwierum die waren geruimd tijdens de MKZ-crisis in 2001.
‘Het viel hem mij in het begin zwaar. Ik had Blaarkoppen, roodbonte koeien, Holstein Frisians en Lakenvelders. Ik deed veel op fokkerijgebied, won daar prijzen mee. Alles wat anders was, vond ik mooi. Bovendien had ik twintig jaar achter elkaar eersteklasmelk geleverd.’

Koffieapparaat

Een recreatietak was het proberen waard; steeds meer mensen ontdekten het gebied. ‘We zijn klein begonnen met een koffieapparaat in de autogarage om wandelaars en dagjesmensen van koffie te voorzien.’
Voor de recreatietak had Visbeek een doel voor ogen: op de manier ondernemen zoals hij als melkveehouder had gedaan, met aparte dingen. De wagen die hij voor de rondrit gebruikt, was oorspronkelijk een zebrawagen in safaripark De Beekse Bergen. De ondernemer vertelt niet alleen over de natuur, maar ook over de historie waar ooit de slikwerkers aan het werk waren voor landaanwinning.
Een stukje geschiedenis over de grasdrogerij in Marrum die failliet ging omdat veel melkveehouders stopten, ontbreekt niet. Visbeek toert langs pinken en schapen. ‘Iedere keer moet ik weer uitleggen wat een pink is.’ De samenwerking met It Fryske Gea bestempelt hij als goed. ‘Toch heb ik weleens spijt dat ik geen 5 hectare achter de dijk heb gehouden. Ik moet nu iedere keer vergunningen aanvragen om door het gebied te mogen rondrijden.’

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 6°
    70 %
  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
Meer weer