17 Europese landen: geen gg-gewas

De lidstaten hebben het recht om de teelt van deze gewassen te weigeren. Volgens nieuwe regels van de Europese Commissie, die in april van dit jaar van kracht werden, mag een lidstaat zelf bepalen of ze genetisch gemodificeerde teelt wil of niet.
In de praktijk komt het erop neer dat lidstaten via de Europese Commissie aan het betreffende veredelingsbedrijf vragen om voor hun land geen toelating aan te vragen voor een bepaald genetisch gemodificeerd gewas. Dit wordt de opt-out genoemd.
De toelating van de Monsanto-maïssoort MON810 blijkt een belangrijke test voor het ggo-beleid van de Europese lidstaten. Deze soort is genetisch gemodificeerd om de natuurlijke pesticide Bt te produceren.
De maïssoort is al veilig bevonden en toegelaten door de Europese Commissie. Vooral in Spanje wordt deze maïssoort voor diervoeder geteeld. Maar andere lidstaten hebben inmiddels aangegeven een opt-out te willen van MON810.
Monsanto heeft eerdere verzoeken van Litouwen en Griekenland om hun land uit te sluiten van verkoop van deze maïssoort gehonoreerd. Het bedrijf stelde in een reactie wel dat het de onderbouwing van de landen ‘onwetenschappelijk, ouderwets en discriminerend’ vindt.

Negatief

Nu komen daar dus nog een flink aantal verzoeken van een dergelijke uitsluiting bij. De Europese Commissie zal de verzoeken van de lidstaten naar Monsanto versturen. Het bedrijf moet binnen een maand reageren. Doet het dat niet, dan betekent dat automatisch dat het akkoord gaat.
De belangenbehartiger van de biotechbedrijven, EuropaBio, laat weten het ‘zeer te betreuren dat landen de teelt van veilige en goedgekeurde gg-gewassen niet hun grond willen toestaan’. Volgens een woordvoerder van EuropaBio zetten de landen daarmee een stop op de innovatie in de agrarische sector en zenden ze een negatief signaal naar vernieuwende bedrijven die willen investeren in Europa.

Bezwaren

Veredelingsbedrijven kunnen ervoor kiezen om niet in te gaan op het verzoek van de landen. Dan kunnen de lidstaten alsnog de verkoop van het betreffende gg-zaad verbieden door een nationale ban in te voeren.
Een verbod kan op grond van ethische bezwaren, ter bescherming van landschap, biodiversiteit, agrarische of milieubelangen, of omdat groepen boeren zoals biologische boeren sterk benadeeld zouden worden als hun gewassen vervuild zouden worden door residuen van gg-gewassen.
De landen die uitsluiting hebben verzocht zijn: Litouwen, Hongarije, Slowakije, Griekenland, Frankrijk, Oostenrijk, Kroatië, Nederland, Polen, Letland, België (Wallonië), delen van Groot-Brittannië (Schotland, Noord-Ierland en Wales), Bulgarije, Duitsland, Cyprus, Italië en Denemarken.
Dat zeventien landen voor een ban zijn, betekent dat toch elf landen de teelt van gg-gewassen willen toestaan. Daaronder zijn Ierland, Engeland, Zweden, Spanje en Finland.
Veel politici durven het niet aan om publiekelijk steun uit te spreken voor de teelt van genetisch gemodificeerde gewassen in hun land. In veel landen wil de meerderheid van de bevolking het niet. Zo ook in Nederland, waar een meerderheid van de Tweede Kamer eerder tegen de toelating van een gg-maïssoort stemde.
De mogelijkheden voor lidstaten om de teelt van gg-gewassen te weren heeft geen effect op de import ervan van buiten Europa.

Veevoer

Een eerder plan van de Europese Commissie om landen ook de mogelijkheid te geven om de import van gg-veevoer aan banden te leggen, lijkt weinig steun te krijgen. De Landbouwcommissie van het Europees Parlement stemde het voorstel weg. Ook bij de Europese ministers van milieu en landbouw gaan de handen niet op elkaar voor dit idee.
‘Dit voorstel zou tot een grote fragmentatie van de interne markt leiden', zegt Klaas Johan Osinga, LTO-specialist EU- beleid. ‘Het werkt alleen maar protectionisme op. Daar is Nederland als belangrijk agrarisch exportland niet bij gebaat.’