Topteelt van brouwgerst voor The Swaen

Akkerbouwer Wilfried Bral uit Vogelwaarde is voorzitter van de groep toptelers voor The Swaen. Hij vertelt dat de telers samen jaarlijks 200 tot 250 hectare brouwgerst telen. De groep bestaat uit 75 akkerbouwers van wie overigens niet iedereen elk jaar brouwgerst teelt. Dit jaar telen de toptelers op aanvraag van The Swaen voornamelijk het ras Calico.
‘De stand van de brouwgerst is wisselend dit jaar op Zeeuws-Vlaanderen’, zegt Bral. ‘Hier en daar staat het gewas wat dun. Dat heeft onder meer te maken met een opkomst van slechts 70 tot 75 procent. Verder zijn op enkele percelen ook structuurproblemen terug te zien aan de lichte opkleuring van het gewas.’
Volgens Bral levert het gebruik van extra zaaizaad boven de standaard 150 kilo per hectare dit jaar waarschijnlijk wel een meeropbrengst op. ‘Verder testen we dit jaar ook bespuitingen met vloeibare stikstof om het eiwitgehalte van de brouwgerst te verhogen.’
De Zeeuwse akkerbouwer legt uit dat de mouters van The Swaen streven naar een eiwitgehalte van het geoogste product van 10,5 procent. ‘Vroeger was dat meestal geen probleem, maar met de huidige rassen merken we dat extra stikstof nodig is om het eiwitgehalte op niveau te brengen. Voor het bijmesten van stikstof is het belangrijk dat het gewas stevig genoeg is.’
De toptelers van Growing The Swaen komen volgens Bral één keer per jaar naar de mouterij om de plannen voor het nieuwe teeltseizoen door te spreken. Meestal betreft het een evaluatie van een rassenvergelijking en de aanbeveling om een bepaald ras te telen. ‘Tijdens het groeiseizoen hebben we ook regelmatig bijeenkomsten in het veld. Dan behandelen we teelttechnische onderwerpen als daar aanleiding voor is.’
Na de oogst leveren de toptelers hun brouwgerst rechtstreeks af bij The Swaen in Kloosterzande. De telers krijgen uitbetaald volgens een poolsysteem waarbij ze bij levering een voorschot ontvangen. ‘De nabetaling wordt marktconform bepaald en vindt plaats aan het eind van het afzetseizoen’, aldus Bral.
Mouterij The Swaen was tot voor twee jaar geleden eigendom van Grolsch. Na een managementbuy-out, waarbij ook de familie De Groen van Grolsch betrokken was, staat de onderneming in Kloosterzande nu op eigen benen onder leiding van meestermouter en directeur Jos Haeck.
De mouterij produceert op jaarbasis zo’n ruim 30.000 ton mout aan kleine en middelgrote brouwerijen. Ongeveer de helft van de productie is bestemd voor export.
De meestermouter geeft aan dat een substantieel deel van de te verwerken brouwgerst afkomstig is van Zeeuws-Vlaamse akkerbouwers. ‘De rest halen we uit het buitenland.’

Uniforme kwaliteit

De directeur stelt dat de beschikbaarheid van hoogwaardig en duurzaam brouwgerst de basis vormt voor de productie van de beste mout met een uniforme kwaliteit. ‘Vandaar ook het initiatief zo’n vijftien jaar geleden om hier in Zeeuws-Vlaanderen samen met de telers het project Growing The Swaen op te starten.’
Tijdens de rondleiding door de mouterij laat Haeck vol trots de nieuwe kiemstraat zien. In de roestvrijstalen kiembakken komt de gerst 60 centimeter dik te liggen. Het proces van weken en ontkiemen duurt zo’n twee dagen. Daarna wordt het gekiemde gerst verhit en tijdens het afbranden kunnen de mouters eventueel smaakelementen toevoegen.
‘We richten ons geleidelijk steeds meer op mout voor speciale bieren’, zegt Haeck. ‘Van onze totale productie is 6.000 tot 8.000 ton mout daarvoor bestemd.’ Het assortiment van The Swaen bestaat op dit moment uit 25 verschillende moutsoorten.