‘Met mijn neus in de boter gevallen’

‘Mijn voorouders waren zo verknocht aan dit gebied. Onze wortels liggen aan de boorden van de Hunze. Daarvan iets behouden; dat ben ik aan hen verplicht’, zegt Thies Dijkhuis.
De veehouder is er nog steeds graag, in de oude Fries/Saksische grupstal, waar ook zijn vader en opa koeien hielden. Ooit molk hij er rond de veertig koeien. Het mest aanschuiven valt hem steeds zwaarder. Gesteund door een riek moet hij even op adem komen op een baal stro.
‘Lichamelijk kan ik niet veel meer. De boerenhulp komt iedere week. Ook mijn broer en zus helpen geregeld mee.’ Dan relativerend: ‘Het is einde oefening. Mijn gezondheid is niet goed.’ Bij het afscheid een twinkeling in zijn ogen: ‘Maar ik laat de samenleving meer na dan een boer die tweehonderd koeien melkt. Eigenlijk ben ik met de neus in de boter gevallen.’
In de voorkamer van Euvelgunnerheem doet de Groninger tussen de stapels Groninger Gezinsbodes, NRC’s en Dagbladen van het Noorden zijn verhaal. De oude staartklok tikt niet meer. Aan de muur hangen portretfoto’s van familieleden, waaronder een van zijn oudste zusje dat in 1947 op vijfjarige leeftijd overleed.
Op tafel liggen verschillende jubileumboeken van de Groninger Mij. Dijkhuis heeft er pas nog in gekeken; zijn vader was een van de plaatselijke oprichters.
Thies Dijkhuis heeft zijn vader kort gekend. Op 1 mei 1953 overleed Wolter Pieter Dijkhuis, drie dagen na zijn zestigste verjaardag, vermoedelijk door hartfalen. Moeder Jantje Hinderkien Koning bleef achter met drie jonge kinderen, Thies, de jongere tweeling en een gemengd bedrijf.
‘Mijn moeder heeft ondersteund door familie het bedrijf voortgezet. Na de middelbare winterlandbouwschool kwam ik in het bedrijf. Mijn tante wilde dat ik naar de hogere landbouwschool ging, maar mijn ooms vonden het beter dat ik thuis meer mee ging helpen.’

Weidegebied

Dijkhuis zag de stad Groningen de jaren erna steeds dichterbij komen. De plannen voor meer bedrijven dateren al uit de jaren vijftig, toen er in het gehucht Euvelgunne ‘nog de wereld aan’ boerenbedrijven zat. ‘Het was een echt weidegebied.’
Steeds meer collega-boeren vertrokken door de oprukkende stad. Een geluk voor Dijkhuis was dat de Hunze de gemeentegrens vormde tussen gemeente Groningen en gemeente Noorddijk. Waar boerderijen bij de Hunze in gemeente Groningen werden gesloopt voor de opkomende industrie, bleef Dijkhuis’ boerderij gespaard.
Gemeente Groningen stond dikwijls op de stoep om te vragen of Dijkhuis wilde verplaatsen. ‘We hebben het aanvankelijk overwogen, maar later hadden we er geen boodschap aan. De storm zou vanzelf uitrazen. Dooronderhandelen was onze insteek. Je bent interessant als je ze nodig hebben.’
Ettelijke keren kwam de ondernemer in het gemeentehuis en op het provinciehuis, nadat hij rapporten en bestemmingsplannen grondig had bestudeerd. ‘Het was een subtiel proces, met de monumentale boerderij als joker.’
Doordat hij de gemeente later ook nog kon wijzen op twee verrassend gunstig uitpakkende bestemmingsplanvoorschriften, kon hij zelfs voorkomen dat de Hunzezone grotendeels verdween. ‘De aannemers stonden al in de startblokken om meer bedrijven te bouwen. De gemeente moest hen terugfluiten.’
In de jaren tachtig werd de zuidelijke ringweg geopend. Dat was al een aanslag op het uitzicht. ‘Als bij noordwestenwind het keukenraampje openstond, dacht ik in het begin wel van tjonge, tjonge wat een lawaai. Maar ik hoor het niet meer.’
Dijkhuis is trots op de koninklijke onderscheiding op de oude schouw die hij enkele jaren terug van gemeente Groningen ontving. ‘Ik kreeg een lintje van de gemeente die mij ooit graag had zien vertrekken.’
Binnen niet al te lange tijd neemt het Groninger Landschap, beheerder van de Hunzezone, het land en de boerderij van Dijkhuis over. ‘Ik heb veel geluk gehad. Als ik om mij heen kijk, zie ik veel schrijnende gevallen van boeren die noodgedwongen moeten stoppen met het bedrijf. Ik had een streven: hier boer blijven om het landschap te behouden. Dat doel heb ik gehaald.’